Mang thai lần đầu là một cột mốc vô cùng quan trọng và ý nghĩa với cuộc đời của bất kỳ người phụ nào. Bạn sẽ trải qua những cảm xúc mới mẻ xen lẫn lo lâu vì những thay đổi trong cơ thể. Lần đầu mang thai có biết bao nhiêu vấn đề cần quan tâm như: dinh dưỡng thai kỳ, lịch khám thai, những khó chịu và biến chứng có thể xảy ra khi mang thai… Mẹ bầu cần biết tất cả thông tin quan trọng này cho đủ và đúng. Dưới đây là tổng hợp kinh nghiệm mang thai lần đầu mẹ bầu cần biết.
[toc]
1. Chuẩn bị trước khi mang thai
Nếu mẹ mới đang ở bước chuẩn bị, dự định có em bé thì hãy làm những việc sau để chuẩn bị cho một thai kỳ sắp tới.
- Khám sức khỏe tiền sản: Kiểm tra sức khỏe trước khi mang thai là việc rất quan trọng quyết định nhiều đến sự phát triển của em bé sau này. Đây là việc cần thực hiện ở cả vợ và chồng, cần kiểm tra phát hiện những bất thường về sức khỏe để khắc phục kịp thời.
- Tiêm phòng: Có những mũi tiêm phòng cần được tiêm trước khi mang thai để đảm bảo rằng bạn sẽ an toàn trong cả thai kỳ. Các mũi phổ biến như: Rubella, sởi, quai bị, thủy đậu, cúm….
- Chuẩn bị về tài chính: sinh con là gia đình có thêm 1 thành viên nữa, mà thành viên này nhiều khi tiêu tốn nhiều tiền hơn cả bố mẹ. Cần phải chuẩn bị quỹ tiền dư dả để chào đón con yêu ngay từ lúc có kế hoạch sinh con
- Thực hiện ăn uống dinh dưỡng: Có nền tảng sức khỏe từ sớm giúp đối mặt với những mệt mỏi thai kỳ sắp tới.
Xem đầy đủ: Cần chuẩn bị gì trước khi mang thai
2. Dấu hiệu có thai sớm
Đa số các mẹ mang thai lần đầu đều không biết mình có thai cho đến khi trễ kinh và dùng que thử thai, tuy nhiên để phát hiện dấu hiệu mang thai sớm, bạn có thể dựa vào các triệu chứng phổ biến sau của cơ thể mà hầu như các chị em đều gặp phải đó là:
- Ngực mềm, đau và lớn hơn, núm vú đổi màu sẫm hơn,
- Chảy máu nhẹ như ngày đầu có kinh, dịch âm đạo nhiều hơn
- Nhạy cảm với mùi và
- Thân nhiệt tăng, dễ mệt mỏi
- Đi tiểu thường xuyên hơn
- Khó thở và hụt hơi
- Buồn nôn, đau đầu
- Cảm xúc thay đổi thất thường.
>>Xem thêm: Dấu hiệu mang thai sớm nhất
3. Khi nào nên đi khám thai?
Hầu như phụ nữ mang thai lần đầu đều không biết khi nào nên đi khám thai lần đầu tiên. Theo các chuyên gia cho biết sau khi trễ kinh 1 tuần và thử que 2 vạch đỏ thì hãy đi khám ngay. Tốt nhất bạn nên khám thai lần đầu tiên lúc 7-8 tuần, lúc này bạn có thể nghe tim thai của bé lần đầu tiên, biết con đã vào tử cung hay chưa có vấn đề gì bất thường không để có biện pháp xử lý kịp thời.
Ngoài ra, trong suốt quá trình mang thai có 3 thời điểm bắt buộc mẹ bầu phải đi khám và siêu âm thai cho dù thai nhi hoàn toàn bình thường, còn nếu có vấn đề gì các bác sĩ sẽ tư vấn lịch khám thai phù hợp với từng mẹ.
Giai đoạn 11 – 14 tuần
Lần khám thứ 2 này tốt nhất mẹ nên đặt lịch lúc 12w tính từ ngày kinh đầu tiên của chu kỳ cuối trước khi có thai, đây cũng là thời điểm dự đoán dự sinh chính xác nhất và cũng là thời điểm duy nhất có thể do độ mờ da gáy nhằm dự đoán một số bất thường nhiễm sắc thể nguy hiểm gây các bệnh như Down, dị dạng tim, chi, thoát vị cơ hoành v.v… Chỉ số này càng thấp càng tốt.
Giai đoạn 22 – 23 tuần:
Thời điểm này hầu như các cơ quan của bé đã phát triển đầy đủ nên khám thai lúc này đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát lại các dị tật bẩm sinh ở thai nhi như sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan, nội tạng v.v…Nếu có vấn đề bất thường bác sĩ sẽ tư vấn hướng can thiệp thích hợp nhất cho thai phụ nếu chẳng may phát hiện các dị tật bẩm sinh ở bé. Thời gian này đặc biệt quan trọng còn bởi vì những đình chỉ thai nghén chỉ có thể được thực hiện trước tuần thứ 28.
Giai đoạn 31 – 32 tuần
Thời điểm này, mẹ cần được siêu âm để phát hiện 1 số vấn đề xảy ra muộn như bất thường ở tim, động mạch, các bất thường ở não như giãn não thất…, nhận biết tình trạng thai phát triển chậm trong tử cung – 1 trong những nguyên nhân gây suy thai vaà ngạt sau sinh v.v … Đồng thời, các xét nghiệm công thức máu, thử nước tiểu, cũng được tiếp tục chỉ định khám ở giai đoạn này.
Giai đoạn 35 – 36 tuần
Lần siêu âm này nhằm theo dõi Doppler động mạch rốn, động mạch não, động mạch tử cung, kiểm tra nước ối ( đục hay trong, nhiều hay ít), dây rốn có bị vôi hóa có đủ tốt để vận chuyển dinh dưỡng nuôi bào thai hay không …Thai nhi được đo tim thai và chuyển động thai, ngôi thai có thuận hay không. Bác sĩ cũng sẽ dự báo cân nặng của bé lúc sinh và sẽ có các tư vấn về dinh dưỡng kịp thời nếu trọng lượng thai nhi không đáp ứng đủ cân nặng chuẩn tại thời điểm tương ứng.
Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện ra những dấu hiệu bất thường về sức khỏe của mẹ và em bé, từ đó có biện pháp khắc phục.
Ngoài ra mẹ bầu cũng có thể bị số căn bệnh nguy hiểm trong quá trình mang thai như: tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật, cần được phát hiện để xử lý kịp thời.
3. Lịch tiêm phòng khi mang thai
Theo các bác sỹ sản khoa, khi mang thai hệ thống miễn dịch của cơ thể bà bầu sẽ hoạt động kém hơn bình thường. Nguy cơ nhiễm bệnh cũng vì vậy mà tăng lên. Tiêm phòng là cách tốt nhất để bảo vệ bà bầu khỏi những nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi. Trước khi mang thai mẹ, nếu có thể mẹ bầu cần tiêm các mũi như, Rubella, sởi, quai bị, cúm, thủy đậu, viêm gan B.
Còn trong khi mang thai thì uốn ván và cúm là những vacxin mẹ bầu cần tiêm phòng, lịch tiêm cụ thể như sau:
- Uốn ván: Chứng uốn ván có thể gây tình trạng thai chết lưu rất nguy hiểm. Bạn cần tiêm mũi uốn ván này làm 2 lần. Mũi đầu tầm từ tuần 22 đến 26, mũi nhắc lại cách mũi đầu 1 tháng.
- Cúm: Cúm khiến bà bầu mệt mỏi và các thuốc chữa cúm lại thường để lại tác động lớn đến thai nhi. Vì vậy mẹ bầu hãy tiêm phòng cúm trước khi vào mùa cúm. (Mùa cúm rơi vào từ tháng 10 đến hết tháng 2 năm sau). Mẹ cần sắp xếp tiêm sớm nhé.
>>Xem thêm: Tiêm phòng trước khi mang thai
4. Chế độ dinh dưỡng khi mang thai
Chế độ dinh dưỡng khi mang thai không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển và hình thành của bé. Vậy để có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ bầu cần chú ý để đảm bảo thực đơn có đầy đủ các nhóm dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất sau:
Dưới đây là những dưỡng chất bà bầu cần bổ sung trong quá trình mang thai là:
Nhóm chất, vitamin | Vai trò | Nhu cầu, nguồn thực phẩm |
Tinh bột | – Cung cấp năng lượng, giúp duy trì hoạt động của các cơ quan trong cơ thể | – Bánh mì, ngũ cốc, gạo, khoai tây, mì, trái cây, các loại rau |
Protein | – Có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của thai nhi,
– Tham gia vào quá trình tạo máu và hình thành nhau thai. |
– Cần bổ sung 70g protein mỗi ngày
– Thịt gia cầm, cá, ngũ cốc, trứng, các loại hạt họ nhà đậu… |
Chất béo | – Dự trữ năng lượng cho cơ thể | – Cần bổ sung 40g chất béo (chiếm tối đa là 30% lượng năng lượng hấp thu) mỗi ngày.
– Thịt, sữa nguyên kem, các loại hạt, bơ đậu phộng, dầu thực vật |
Axít Folic | – Tham gia quá trình tạo máu, ngăn ngừa khuyết tật ống thần kinh bẩm sinh ở thai nhi | – Nhu cầu axit folic ở người mẹ có thai là 300- 400mcg/ngày
– Rau lá xanh, các loại quả màu vàng sậm, đậu, đậu hà lan, măng tây, các loại hạt |
Omega-3 | – Omega-3 vô cùng cần thiết cho sự phát triển thể chất và trí tuệ.
– Tăng cường trí thông minh, giúp tăng khả năng phản xạ, khả năng học tập của trẻ |
– Cá ngừ, cá hồi, trứng, đậu hũ, sữa đậu nành, viên dầu cá |
Canxi | – Giúp thai hình thành và phát triển hệ cơ xương của trẻ. | Sữa, phô mai, sữa chua, cá trích, cá hồi nguyên xương, rau dền… |
Kẽm | – Giúp giảm nguy cơ sẩy thai và thai chết lưu cho mẹ bầu
– Cần thiết cho sự tăng trưởng tế bào và phát triển toàn diện ở thai nhi và trẻ sơ sinh |
– Nhu cầu kẽm ở phụ nữ mang thai cần tăng gấp đôi so với bình thường từ 7-14mg/ngày.
– Kẽm thường có nhiều trong sò, củ cải, cùi dừa già, đậu hà lan, đậu nành, lòng đỏ trứng gà, thịt lợn, thịt bò, khoai lang, đậu phộng… |
Iod | – Iod là vi chất quan trọng với sự phát triển của thai nhi đặc biệt là hệ thần kinh trẻ.
– Thiếu hoặc dư Iod đều có thể gây ra những hậu quả nặng đối với trẻ nhỏ và thai phụ |
– Cá biển, rong biển. Iod trong cá biển thay đổi từ 13-66 mcg/100g, rong biển có thể có từ 500 mcg/100g. |
Sắt | Cấu tạo tế bào màu đỏ | – Thịt nạc đỏ, thịt bò, rau dền, ngũ cốc, hạt bí đỏ, bơ đậu phộng,cá mòi, hoa quả sấy khô. |
Vitamin A, B, C, D | – Giúp mẹ bầu tăng cường sức đề kháng, chống loãng xương, tránh việc còi xương ở trẻ, hạn chế tình trạng xuất huyết ở mẹ bầu | – Các vitamin chứa nhiều trong sữa, gan, trứng, các loại rau xanh (rau ngót, rau dền, rau muống…) và củ quả (cà rốt, xoài, bí đỏ…). |
Xem thêm: Kinh nghiệm chọn thuốc bổ cho bà bầu
5. Cần tránh xa các chất độc hại
Thuốc lá, khói thuốc lá
Hãy tránh xa khói thuốc lá, bạn có thể nói với những người xung quanh ngừng hút thuốc. Đây là đặc quyền ưu tiên mà bà bầu được hưởng. Lý do bởi vì ảnh hưởng từ khói thuốc lá cũng như việc hút thuốc lá rất có hại cho thai nhi.
Chất kích thích
Không sử dụng rượu bia, chất kích thích, nước uống có cồn, có ga vì có thể làm tăng hàng loạt các nguy cơ như sinh non, trẻ sơ sinh nhẹ cân, sảy thai, dị tật bẩm sinh và thai chết lưu.
Nguồn mang bệnh, virus
- Một số vật nuôi mang nguồn nhiễm bệnh, chẳng hạn như phân mèo có virus toxocariasis bạn cần phải tránh xa tránh vì có thể có các biến chứng lớn hơn nếu phụ nữ bị nhiễm bệnh trong khi mang thai.
- Chú ý hạn chế dùng hóa chất, mỹ phẩm… những việc này có thể dẫn đến dọa sảy thai, động thai và sinh non.
- Tránh ăn những thức ăn có hàm lượng thuỷ ngân cao như cá mập, cá kiếm và cá ngừ.
- Không ăn các loại thức ăn như đồ sống, đóng hộp, nhiều dầu mỡ, gỏi, thức ăn đã để lâu hoặc sữa chưa tiệt trùng
6. Chế độ làm việc nghỉ ngơi, vận động khi mang thai
Chế độ làm việc
Khi mang thai mẹ bầu không nên làm những việc nặng nhọc, không làm trong môi trường độc hại hay những việc làm phải đứng lâu, cúi nhiều vì sẽ ảnh hưởng đến thai nhi.
Đặc biệt mẹ bầu được hưởng chế độ bảo vệ thai sản như theo trong luật lao động đã công bố: Lao động nữ làm công việc nặng nhọc khi mang thai từ tháng thứ 07, được chuyển làm công việc nhẹ hơn hoặc được giảm bớt 1 giờ làm việc hằng ngày mà vẫn hưởng đủ lương
Chế độ nghỉ ngơi
Cần duy trì chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ngủ ít nhất 8 giờ mỗi ngày và dành khoảng 30 phút cho giấc nghỉ trưa.
Tránh thức quá khuya, em bé cũng theo lịch ngủ nghỉ của mẹ đấy. Vì thế hãy ngủ sớm cho em bé ngủ nhé.
Vận động khi mang thai
Song song với ngủ nghỉ, mẹ bầu nên vận động thường xuyên vừa giúp tinh thần thoải mái vừa giúp lưu thông máu. Những bài tập thể dục hợp lý cho bà bầu: bơi lội, đi bộ, yoga…
Tránh các việc nặng, như mang vác. Mẹ bầu cũng cần tránh cả những việc leo trèo với đồ trên cao như trèo lên ghế cao, leo thang…
Có nên quan hệ khi mang thai?
Theo các chuyên gia sản khoa, nếu mẹ bầu không có các dấu hiệu bất thường như: Dọa sảy thai, Chảy máu âm đạo nhiều, Nhau tiền đạo, Có tiền sử sinh non, sảy thai, có các bất thường về nước ối, nhau thai… Thì việc quan hệ khi mang thai không ảnh hưởng đến em bé vì thai nhi đã được bao bọc bởi màng ối và tử cung.
Tuy nhiên, giai đoạn 3 tháng đầu của thai kỳ, thai nhi đang trải qua quá trình hình thành các cơ quan và bộ phận của cơ thể để thành một thai nhi hoàn chỉnh, vì vậy việc quan hệ tình dục lúc này tuy không nhất thiết phải kiêng tuyệt đối nhưng cũng cần hết sức thận trọng, tránh làm ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi, việc sinh hoạt chăn gối lúc này cần dựa trên nhu cầu và cảm nhận của phụ nữ có thể tăng hoặc giảm do thay đổi về hoóc-môn, sức khoẻ, tâm lý.
7. Đối phó với những khó chịu khi mang thai
Ốm nghén
Lần đầu mang thai gặp phải tình trạng ốm nghén mẹ không nên quá lo lắng vì có tới hơn 50% bà bầu bị nghén khi mang thai và đây là hiện tượng phổ biến hết sức bình thường. Biểu hiện của ốm nghén bao gồm các hiện tượng như buồn nôn và nôn, nhạy cảm với mùi vị …sẽ xuất hiện ở 3 tháng đầu của thai kỳ và sẽ được giảm hoặc biến mất ở tháng thứ 4.
Bạn không cần quá lo lắng nếu cảm thấy không ăn uống được nhiều. Hãy nhớ rằng bạn không cần tăng cân trong giai đoạn đầu tiên. Hãy nhớ bổ sung đủ nước và ăn ngay khi nào bạn cảm thấy muốn ăn. Nếu bạn bị nghén, một vài mẹo sau có thể giúp ích cho bạn:
- Uống nhiều nước và uống khi bạn cảm thấy mệt. Nước mát như nước hoa quả, có thể sử dụng tốt.
- Cố gắng ăn ít trong mỗi bữa và chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày.
- Các loại thức ăn có tinh bột thường dễ ăn khi bị nghén như bánh kẹp, bánh mỳ que, bánh quy, bánh nướng.
- Tránh thực phẩm cay, béo; thực phẩm xay nhỏ thì tốt hơn.
- Một số công thức thuốc tổng hợp cho bà bầu có bổ sung cân đối các loại dưỡng chất, nhất là Vitamin B1, B2, B6, Mg… cũng có tác dụng giảm nghén hiệu quả với nhiều bà bầu, đồng thời chống thiếu hụt các loại dinh dưỡng cơ bản, nhất là trong giai đoạn 3 tháng đầu tiên tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho thai.
>> Xem thêm: Bí quyết giảm ốm nghén cho bà bầu
Mệt mỏi
Với những mẹ lần đầu mang thai thì rất thấy làm lạ với những thay đổi về cơ thể về nội tiết tố. Đi kèm với đó là sự mệt mỏi. Nhất là trong tam cá nguyệt đầu tiên cơ thể của bạn tập trung sản xuất nhau thai khiến bạn mệt mỏi nhiều hơn. Tam cá nguyệt thứ 2 bạn đỡ mệt mỏi hơn vì đã dần quen với những thay đổi. Nhưng bạn lại tiếp tục rơi vào tình trạng mệt mỏi ở tam cá nguyệt thứ 3 khi mà bụng bầu đã lớn hơn rất nhiều, đi lại khó khăn hơn, mất nhiều năng lượng hơn và cả những lo lắng chuẩn bị cho sự ra đời của con, những khó chịu khi mang thai….
Lời khuyên: Hãy lắng nghe cơ thể mình và nghỉ ngơi đúng lúc. Hãy tìm sự giúp đỡ từ chồng, từ người thân trong gia đình và từ bạn bè. Bạn cũng đừng bỏ qua các bài tập thể dục phù hợp như đi bộ hay tập yoga. Tập thể dục sẽ khiến bạn có giấc ngủ ngon hơn và bớt mệt hơn.
Tăng nhạy cảm với mùi
Bạn sẽ thấy khứu giác của bạn tự nhiên nhạy cảm hơn. Mũi thính đến mức bạn phải ngạc nhiên với khả năng đoán mùi của mình. Tuy nhiên cùng với đó bạn cũng nhạy cảm hơn với những mùi khiến bạn khó chịu. Chẳng hạn như bạn bị nhạy cảm với mùi cơm nấu, mùi thức ăn khi chế biến…
Hãy tìm cách thoát mùi cho khu bếp của bạn càng nhanh càng tốt.
Ngực căng tức và thay đổi
Một trong những khó chịu nữa mà mẹ bầu cần biết là ngực của bạn có thể lớn hơn rất nhiều. Nhiều mẹ ngực phát triển như quả dưa hấu. không chỉ lớn hơn mà nó còn nhạy cảm hơn. Lưu lượng máu tăng lên và kích thước lớn hơn có thể làm chúng siêu nhạy cảm và làm cho bạn khó chịu hơn vào ban đêm.
Cùng với đó là những thay đổi như:
- Ngực bạn có thể nổi nhiều gân xanh.
- Quầng vú (vùng sẫm màu quanh núm vú) ngày càng đậm màu và rộng dần hơn.
- Núm vú cương tức và rất nhạy cảm.
Lời khuyên: Bạn có thể mặc một chiếc áo ngực thể thao cotton để giảm thiểu cảm giác không thoái mái.
Táo bón
Mẹ chắc cũng không quá ngạc nhiên với tình trạng táo bón khi mang thai mà các bà các mẹ đi trước cảnh báo. Khi mang thai, cơ trơn đường tiêu hóa của bạn bị giãn do tác dụng của hormone. Điều này làm giảm hiệu quả đẩy chất thải ra khỏi đường đường tiêu hóa và dẫn đến tình trạng táo bón.
Hãy bổ sung thực phẩm giàu chất xơ (trái cây và ra xanh) mỗi ngày để giảm thiểu tình trạng này.
Đọc để rõ hơn tình trạng: Táo bón khi mang thai
Đi tiểu thường xuyên
Bạn sẽ thấy tần suất đi tiểu của bạn nhiều hơn. Và thật khó chịu khi việc này làm mất giấc ngủ ban đêm. Bạn đừng lo lắng đây là những triệu chứng phổ biến của thai kỳ, đặc biệt là giai đoạn đầu. Bạn đừng giảm lượng nước uống mỗi ngày vì cơ thể bạn cần được cung cấp một lượng nước nhất định.
Mẹo cho bạn: Nghiêng người về đằng trước khi đi tiểu để đảm bảo bàng quang của bạn được tháo rỗng hoàn toàn, khi đó sẽ giảm số lần đi tiểu của bạn hơn.
Ở nóng, khó tiêu
Bạn sẽ có thể có cảm giác nóng râm ran từ sâu trong dạ dày đến miệng sau khi ăn. Đây cũng là hiện tượng rất phổ biến ở thai kỳ. Mới mang thai lần đầu bạn đừng quá lo lắng mà thực hiện theo lời khuyên sau đây:
- Tránh ăn các thực phẩm có khả năng gây ợ nóng như đồ cay nóng, đồ ăn chứa caffein, hay hạn chế ăn thực phẩm “có khí” như bắp cải.
- Ăn nhiều bữa trong ngày, tránh ăn quá no.
Chuột rút
Với mẹ mang thai lần đầu có thể không biết đến hiện tượng chuột rút. Cũng giống như chuột rút thông thường nhưng với mẹ bầu nó diễn ra thường xuyên hơn nhất là vào buổi tối. Cảm giác nhói đau kéo dài 2 3 phút trong tình trạng đang có em bé làm mẹ hoảng hốt và lo lắng. Bạn đừng quá lo lắng, điều này là rất bình thường. Chuột rút thường xảy ra ở tam cá nguyệt đầu tiên. Bạn hãy tìm hiểu mẹo khắc phục chuột rút ở bà bầu để thoải mái nhất . Chẳng hạn như gác chân lên cao, massage chân, bổ sung đầy đủ vitamin, canxi hay magie…….
Nếu bạn bị chuột rút kèm theo các tình trạng như đau vai cổ hay kèm co thắt thì cần đi khám ngay lập tức nhé.
Đau nhức đầu thường xuyên
Do thay đổi hormone, do cả những mệt mỏi, căng thẳng của thai kỳ, mẹ bầu thường hay bị đau đầu, nhức đầu.
Bạn có thể thử một số cách làm giảm cơn đau đầu như: nằm nghỉ ngơi thư giãn, chườm gạc lạnh lên mặt hoặc lên cổ, hít thở đều….
Đọc thêm về: Đau đầu khi mang thai
Đau lưng, mỏi hông
Khi bụng của bạn lớn hơn, lưng dưới của bạn cong hơn bình thường để thích ứng với trọng lượng cơ thể, dẫn đến các cơ bắp căng ra, khiến bạn bị đau lưng mỏi hông.
Hãy làm dịu các cơn đau này bằng cách massage cơ thể hay tắm với nước ấm.
Tăng tiết dịch âm đạo
Mặc dù dịch âm đạo thực sự có lợi cho cơ thể no bảo vệ đương sinh sản khỏi bị nhiễm trùng. Nó có thể khiến bạn không thoải mái.
Tuy vậy bạn đừng thử thụt rửa vì chúng có thể gây kích ứng và dẫn đến nhiễm trùng.
Hãy dùng băng vệ sinh hằng ngày và thay mỗi khi thấy khó chịu.
Sưng phù chân
Mang thai vào những tháng cuối, ban thường bị giữ nước ở bàn chân khiến chân phù lên. Mẹ bầu chưa có kinh nghiệm đừng quá lo lắng vì đây là việc hết sức bình thường.
Bạn có thể đi giày rộng hơn cho thoải mái, tránh đi tất chật làm giảm lưu lượng máu dẫn đến tình trạng này. Bên cạnh đó bạn cũng cần nghỉ ngơi và nhớ gác chân lên cao khi nằm để giảm bớt áp lực lên chân.
Rạn da
Rạn da sẽ xuất hiện vào khoảng tháng thứ 5 của thai kỳ, để chăm sóc tốt nhất cho làn da của mình, ngay từ tháng thứ 4, các chị em có thể dùng dầu dừa hoặc kem dưỡng ẩm chiết xuất từ thiên nhiên để đảm bảo làn da không bị rạn nứt, thâm đen khi mang thai nhé.
8. Theo dõi các cử động thai, cơ gò
Tâm lý mẹ mang thai lần đầu bao giờ cũng đầy lo lắng và mất ngủ. Mỗi khi xuất hiện có cơn đau bụng hay những chuyển động bất thường thì bối rối, lo lắng nhiều hơn. Bạn hãy cùng xem về các chuyển động ở bụng dưới đây để rõ hơn nhé.
Thai máy
Thai máy hay cử động thai là khi thai nhi có những cử động như xoay trở mình, tay chân hay toàn thân thai nhi có cử động mà người mẹ cảm nhận được. Với bà mẹ mang thai thì việc cảm nhận thấy thai máy là cảm giác hạnh phúc. Mẹ bầu sẽ bắt đầu cảm nhận được những cử động của thai nhi vào tuần lễ thứ 20 của thai kỳ. Đối với mẹ mang thai lần đầu đây là những trải nghiệm đầu tiên của thai phụ về sự xuất hiện tương tác của em bé. Mẹ mang thai con so có thể cảm nhận thấy thai nhi cử động rõ rệt vào khoảng thời điểm 22 tuần. Mẹ mang thai con rạ có thể là đến tuần 16 đã cảm nhận được điều này.
Mẹ cần theo dõi những cử động của con. Các bác sĩ sản khoa trên thế giới khuyến nghị các bà mẹ tự đếm cử động thai mỗi ngày, kể từ tuần 28. Thai máy cũng là cách mà thai nhi báo với bà mẹ mang thai là “con vẫn ổn”.
Cơn co thắt tử cung giả
Những cơn co thắt này thường bắt đầu xuất hiện ở tam cá nguyệt thứ 2 và thường xuyên hơn ở tam cá nguyệt thứ 3. Những cơn gò sẽ khiến bạn sẽ cảm thấy như em bé đang vặn mình, gồng mình. Nhưng thực tế không phải thế. Đây là các cơ co thắt của tử cung mẹ, còn được gọi là các cơn gò Braxton Hicks.
Để chuẩn bị việc sinh nở, tử cung sẽ mất một thời gian để thực hành động tác co thắt. Những cơn co thắt này thường nhẹ và không phải là dấu hiệu cho cơn chuyển dạ. Đây là cơn co sinh lý trước chuyển dạ, mang tính thất thường và không tiến triển tăng dần lên như chuyển dạ thật.
Cơn co thắt tử cung thật
Từ sau tuần thứ 37, nếu bạn nhận thấy các cơn co thắt tử cung thì rất có thể là dấu hiệu của sự chuyển dạ. Các cơn co tử cung này có đau bụng tăng dần lên với những đặc điểm từ nhẹ đến mạnh, từ ngắn đến dài, từ thưa đến mau với tần số là 3 cơn co trong 10 phút, hoặc xảy ra cứ mỗi 5 – 10 phút, mỗi cơn co kéo dài trên 20 giây. Cơn gò tử cung ngày càng tăng về tần số và cường độ. Cơn chuyển dạ thực sự đầu tiên có thể cảm thấy như đau bụng kinh và đau lưng dưới.
Trong trường hợp bạn thấy cơn co thắt nhưng không chắc có phải chuyển dạ thực sự hay không, hãy gọi cho bác sĩ của bạn và mô tả những gì bạn đang cảm thấy. Bác sĩ sẽ có những đánh giá xem bạn có phải đang có những dấu hiệu chuyển dạ hay không.
Đọc thêm về: Dấu hiệu sắp sinh
Tâm lý mẹ mang thai lần đầu bao giờ cũng đầy lo lắng và mất ngủ, mỗi khi xuất hiện có cơn đau bụng thì bối rối, cảm giác lo lắng nhiều hơn.
9. Đề phòng và xử lý kịp thời các biến chứng khi mang thai
Rất nhiều những biến chứng cần phải để phòng và cần biết xử lý kịp thời như: ra máu âm đạo, tiền sản giật, sinh non, thai lưu….
Dấu hiệu nào cho thấy thai kì đang bất thường? Những bà mẹ con so – có thai lần đầu rất lúng túng nhưng triệu chứng bình thường cái nào cần phải đi gặp đi bác sĩ ngay lập tức? Cùng xem một số dấu hiệu, biến chứng lưu ý dưới đây:
Ra máu âm đạo
Khi thấy ra máu khi ở bất kỳ tuổi thai nào, mẹ bầu cũng cần đến bệnh viện để thăm khám tìm ra nguyên nhân. Bởi vì ra máu âm đạo có thể là những dấu hiệu của nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- 3 tháng đầu: nguy cơ dọa sảy thai
- 3 tháng giữa: dọa đẻ non, rau tiền đạo, rau bong non
- 3 tháng cuối: có thể là dấu hiệu chuyển dạ.
Tiền sản giật
Tiền sản giật hay còn gọi là nhiễm độc thai nghén. Các dấu hiệu cũng như triệu chứng của nó bao gồm: huyết áp cao, chân phù to, đau đầu, cơn đau co thắt tử cung mạnh….
Nếu mẹ có những triệu chứng kể trên cần đến bệnh viện ngay để có những xử lý kịp thời.
Đọc thêm thông tin về: Tiền sản giật bệnh lý nguy hiểm trong thai kỳ
Ra nước ối
Trong quá trình mang thai, bất kể ở thời điểm nào của thai kỳ, nếu các mẹ thấy có nước ối (chất lỏng thường có màu trắng, trong suốt, đôi khi có dính chút nhầy hay chút máu và đặc biệt không có mùi như mùi khai đặc trưng của nước tiểu) bị rỉ ra cần phải đến khám kịp thời ở các cơ sở y tế càng sớm càng tốt.
Khi ối bị rỉ, màng ối sẽ trở nên mỏng hơn và có nguy cơ vỡ bất cứ lúc nào.
Tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ không tốt cho cả mẹ và con cần phải phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh
- Con cân nặng lớn nhưng con có nguy cơ bị hạ đường huyết, suy hô hấp, cần phải hồi sức sơ sinh…
- Mẹ không điều trị sớm sẽ chuyển từ tiểu đường thai kỳ sang người bị tiểu đường.
Nếu bạn có nguy cơ cao như có bố hay mẹ bị tiểu đường cần phải kiểm soát từ sớm.
>>Xem thêm: Tìm hiểu về bệnh đái tháo đường thai kỳ
Cần được khám thai định kỳ, khám thai toàn diện để phát hiện ra những bệnh lý khác nữa như: cao huyết áp, sinh non, đa ối, thiếu ối. Hãy tuân theo đúng lịch của bác sĩ mẹ nhé.
Bạn có thể nghe chia sẻ video về Biến chứng thường gặp trong thai kỳ từ chuyên gia: Tiến sĩ, Bác sĩ Đinh Bích Thủy – Trưởng Phòng khám Dịch vụ – Bệnh viện Phụ sản Trung Ương phát sóng trên Kênh JoyFm – Kênh chuyên biệt về sức khỏe của Đài Tiếng nói Việt Nam.
Khi mẹ bầu có dấu hiệu bất thường như: xuất hiện co thắt, đau bụng từng cơn, ra máu, ra dịch nhầy cổ tử cung, đau thắt lưng, đau lưng nhiều… thì cần tới bác sĩ để được thăm khám và hỗ trợ càng sớm càng tốt.
10. Một số lưu ý quan trọng khi mang thai lần đầu
- Khi mang thai, tất cả những dấu hiệu bất thường của cả mẹ và thai nhi cần được thăm khám và tư vấn chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, tuyệt đối không nên áp dụng tùy tiện những kinh nghiệm của người khác khi không có ý kiến của bác sĩ, bởi mỗi người có một dạng thể chất và cơ địa khác nhau. Việc tham khảo những kinh nghiệm không chính thống có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự an toàn của cả mẹ và bé.
- Trong trường hợp bị bệnh khi mang thai, bạn hãy báo với bác sĩ rằng mình có thai, để được chỉ định những loại thuốc phù hợp vì chỉ cần uống 1 viên thuốc không được sử dụng khi mang thai cũng có thể gây hại cho thai nhi, vì vậy cần được tư vấn kỹ càng và sự đồng ý của các bác sĩ và dược sĩ.
11. Chuẩn bị cho em bé chào đời
Nên đăng ký tham gia một lớp tiền sản sẽ giúp các mẹ bổ sung rất nhiều kiến thức quan trọng và kỹ năng cần thiết để vượt qua kỳ sinh nở. Lớp học này bạn cũng được tư vấn kỹ hơn về các vấn đề như: dinh dưỡng khi mang thai, thể dục khi mang thai, chuẩn bị trước khi sinh, cách tắm cho bé, cách cho bé bú, cách phòng chống bệnh cho bà bầu… Hãy đăng ký học lớp học dạng này ở những nơi uy tín như bệnh viện chuyên khoa sản.
Hãy trang bị cho mình đầy đủ những kiến thức để tự tin trong lần đầu làm mẹ này.
Xem video chia sẻ Những điều cần biết trong thai kỳ từ chuyên gia
Xem đầy đủ chia sẻ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT TRONG THAI KỲ từ bác sĩ khách mời: Ths. BS Lê Văn Hiền – Cố vấn cấp cao – Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc
Nội dung video chia sẻ các câu hỏi như sau:
- Hầu hết các bà bầu đều biết vai trò của DINH DƯỠNG trong thai kỳ, tuy nhiên, liệu các mẹ có biết và hiểu dinh dưỡng như thế nào là ĐÚNG và ĐỦ để đảm bảo sức khỏe của cả 2 mẹ con?
- Nhu cầu năng lượng, nhu cầu vitamin, khoáng chất như thế nào…?
- Thiếu chất dinh dưỡng sẽ kéo theo những vấn đề gì cho thai phụ, thai nhi?
- Qua từng giai đoạn, thai lớn dần…nhu cầu trong mỗi giai đoạn cũng khác nhau như thế nào?
- Có nên bổ sung đa vi chất? Bổ sung như thế nào là đúng nhất?
- Có nên kiêng cử gì (về dinh dưỡng) trong thai kỳ?
- Những sai lầm về dinh dưỡng thường gặp ở các thai phụ?
- Những lưu ý về dinh dưỡng khi mang thai?
Trên đây là những kiến thức quan trọng mẹ mang thai lần đầu nên tìm hiểu để chăm sóc tốt hơn thai kỳ của mình. Hy vọng sẽ giúp mẹ bớt bỡ và có một thai kỳ mạnh khỏe, như ý.
Mai Linh tổng hợp
13 thoughts on “Tổng hợp kinh nghiệm mang thai lần đầu mẹ cần biết”
Theo dõi sức khoẻ khi mang thai
Dấu hiện lần đầu bip chồng mình ốm ghén ạ
khi nào nên bổ sung sắt ạ
Chào bạn Huệ,
Sắt là vi chất dinh dưỡng quan trọng cần cung cấp đủ hàng ngày trong suốt thai kỳ, ngay từ khi bắt đầu mang thai để tạo máu, phòng ngừa thiếu máu thiếu sắt, sảy thai, sinh non, sinh con nhẹ cân…
Tuy nhiên, do có nhiều trong thực phẩm hàng ngày và nhu cầu sắt ở mỗi gia đoạn thai kỳ khác nhau nên việc bổ sung bao nhiêu sắt từ thuốc phụ thuộc vào từng giai đoạn của thai kỳ và lượng sắt mà thức ăn hàng ngày đã cung cấp.
Ở những tháng đầu thai nhi còn rất nhỏ, nhu cầu sắt mẹ bầu cần cung cấp chưa nhiều, chỉ tương tự như khi bạn chưa mang thai mà thôi, thậm chí còn thấp hơn một chút do mẹ không bị mất máu do kinh nguyệt. Nếu có chế độ ăn tốt, thậm chí bạn chưa cần bổ sung thêm sắt từ thuốc hoặc chỉ cần bổ sung một liều lượng cơ bản như trong thuốc PM Procare là đủ.
Từ tháng thứ 3 trở đi, nhu cầu sắt bắt đầu tăng cao và lên đến đỉnh điểm ở 6-8 tuần cuối thai kỳ. Theo khuyến cáo, trung bình phụ nữ mang thai cần bổ sung từ 27-30mg sắt nguyên tố/ngày là đủ (bao gồm từ thức ăn và thuốc bổ sung).
Sắt chỉ là một trong số nhiều dưỡng chất thiết yếu cần bổ sung cho phụ nữ mang thai. Ngoài sắt bạn còn cần bổ sung thêm các chất khác: Acid folic, DHA, EPA, I-ốt, Mg, kẽm, canxi, các vitamin A,B,C,D,E,… Để cung cấp sắt cùng nhiều dưỡng chất thiết yếu khác, bạn có thể tham khảo sử dụng thuốc PM Procare/PM Procare Plus hay PM Procare diamond mỗi ngày.
Nếu có chế độ ăn tương đối tốt, có thể ăn được 1-2 lạng thịt cá cùng rau củ hàng ngày thì bạn chọn PM Procare. Nếu chế độ ăn của bạn chưa được tốt, có nguy cơ thiếu máu thiếu sắt, thiếu acid folic cao hơn bình thường thì bạn chọn PM Procare Plus. Nếu chế độ ăn uống kém hay kém hấp thu hoặc bạn mang thai ngoài độ tuổi sinh đẻ, làm IVF, đái tháo đường, béo phì… thì PM Procare diamond với hàm lượng các chất cơ bản được tăng cường như: hàm lượng DHA/EPA là 216mg/45mg cao gấp 1.5 lần, Hàm lượng acid folic là 500mcg, I-ốt là 200mcg đáp ứng đủ nhu cầu của cơ thể; hàm lượng sắt 24mg, đáp ứng khoảng 80% nhu cầu vể sắt,…sẽ là lựa chọn phù hợp. Với một thai kỳ bình thường, cùng với chế độ ăn, bạn chỉ cần uống mỗi ngày 01 viên Procare sau bữa ăn là đủ giúp cơ thể mạnh khỏe, thai nhi phát triển tối ưu; phòng ngừa các biến chứng trong thai kỳ: sảy thai, sinh non, sinh con nhẹ cân, cao huyết áp, tiền sản giật, đái tháo đường,…
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!