Ngay từ khi bắt đầu được sử dụng, vitamin tổng hợp cho bà bầu đã trở nên quan trọng và được nhiều thầy thuốc, bà bầu ưa chuộng vì nhiều lợi ích thiết thực của nó mang lại. Tuy nhiên, không ít người vẫn thường xuyên đặt ra những câu hỏi xung quanh việc sử dụng loại viên uống này của bà bầu. Sau đây là những câu hỏi như vậy.

Có nhất thiết phải uống Vitamin tổng hợp cho bà bầu?

Các chuyên gia sản khoa đều khuyên là có nên uống Vitamin tổng hợp cho bà bầu ngay từ trước khi mang thai, khi mang thai và khi cho con bú. Bời vì, rất khó có thể cung cấp đủ dưỡng chất cho bạn và em bé trong bụng, ngay cả khi chế độ ăn của bạn đã gần như cân đối và bạn ăn đa dạng các loại thức ăn khác nhau như thịt, sữa, trái cây, rau xanh, đậu, các loại ngũ cốc…

Có nhiều lợi ích từ việc bổ sung thêm các loại vitamin, chất khoáng, acid béo không no thiết yếu, tốt nhất là từ trước khi thụ thai. Bạn hãy coi thuốc bổ tổng hợp cho bà bầu giống như một chính sách bảo hiểm để đảm bảo rằng bạn được bổ sung đầy đủ các loại Vitamin, Khoáng chất, Acid béo không no thiết yếu (DHA, EPA) trong suốt thời gian mang thai, cho con bú nhằm đảm bảo rằng bạn khỏe mạnh và em bé được phát triển toàn diện ngay từ khi còn trong bụng mẹ.

Bổ sung 1 viên thuốc bổ bà bầu mỗi ngày rất quan trọng đối với những phụ nữ gặp các vấn đề liên quan tới chế độ ăn, sức khỏe và nguy cơ bệnh lý trong thai kỳ. Những đối tượng này bao gồm:

• Những người ăn kiêng, ăn chay.
• Người bị mắc chứng kém hấp thu lactose hoặc dị ứng loại thực phẩm nào đó.
• Người hút thuốc hoặc sử dụng các chất kích thích khác.
• Người có bệnh lý về máu.
• Người có bệnh lý mạn tính như viêm dạ dày, viêm đại tràng…
• Người có bệnh lý tiêu hóa.
• Sinh đôi

Các chất trong Vitamin tổng hợp cho bà bầu mà thực phẩm thường không cung cấp đủ

Acid folic dạng tổng hợp dễ hấp thu hơn dạng Folate trong thực phẩm

Nếu như  bạn là người thực sự quan tâm tới dinh dưỡng, bạn có thể sẽ sẽ tìm mọi cách để bổ sung đủ dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể, nhất là những loại có tác dụng đặc biệt đối với sự phát triển của thai nhi. Có ba loại dưỡng chất đặc biệt thiết yếu trong công thức Vitamin tổng hợp cho bà bầu là Folic, Sắt và Omega-3 chuỗi dài (DHA/EPA) bởi vì hầu hết phụ nữ mang thai không bổ sung đủ từ nguồn thức ăn.

Acid Folic

Bổ sung đủ lượng Folic acid (Vitamin B9) giúp làm giảm tới 70% nguy cơ tổn thương ống thần kinh ở trẻ như nứt cột sống và thai vô sọ. Acid folic cũng làm giảm nguy cơ các vấn đề khác như một số dị tật tim bẩm sinh, sứt môi, hở hàm ếch. Bổ sung acid folic đầy đủ cũng có thể giúp làm giảm nguy cơ tiền sản giật.

Cơ thể của bạn hấp thụ loại acid folic dạng tổng hợp tốt hơn so với dạng tự nhiên là folate trong thực phẩm, do đó kể cả khi bạn đã có chế độ ăn cân đối, bạn vẫn cần phải bổ sung thêm 400mcg acid folic mỗi ngày.

DHA/EPA

Hai loại acid béo  Omega-3 thiết yếu là DHA và EPA đặc biệt cần thiết cho sự phát triển của não bộ và thị giác của trẻ. Các tế bào chất xám, tế bào võng mạc có thành phần chính là DHA. Trong khi đó EPA đóng vai trò quan trọng trong dẫn truyền thần kinh và tăng khả năng vận chuyển DHA qua nhau thai vào trong thai nhi. DHA và EPA còn giúp phòng ngừa nguy cơ mắc các bệnh lý ở phụ nữ mang thai như tiền sản giật, sản giật, đái tháo đường thai kỳ. Hầu hết các loại thực phẩm giàu DHA và EPA có nguồn gốc hải sản, tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều cũng làm tăng nguy cơ ngộ độc thủy ngân, đặc biệt nguy hiểm trong thời gian mang thai. Cho nên việc bổ sung DHA, EPA thông qua các loại viên uống tổng hợp có chứa DHA, EPA theo tiêu chuẩn cao sẽ giúp tăng cường khả năng phát triển của thai nhi và phòng chống bệnh cho bà mẹ. Mỗi viên thuốc Vitamin tổng hợp thường có chứa 130 mg DHA – 200mg DHA và tỷ lệ EPA ít hơn, bằng khoảng ¼ lượng DHA.

Sắt

Sắt là thành phần cấu tạo chính của Hemoglobin, hay còn gọi là huyết sắc tố, một loại protein có tác dụng vận chuyển oxy tới nuôi tế bào trong cơ thể, trong đó có thai nhi và vận chuyển CO2 từ thai nhi để thải ra bên ngoài. Thiếu sắt, bà mẹ có nguy cơ bị thiếu máu và thai nhi cũng không được cung cấp đầy đủ Oxy dẫn tới chậm phát triển, ảnh hưởng tới tất cả các hoạt động chức năng của thai nhi sau này. Nguồn bổ sung sắt có thể từ việc ăn uống đa dạng các loại thịt, cá, trứng, sữa, rau, trái cây có nhiều Vitamin C cũng giúp tăng hấp thu sắt vào cơ thể. Mỗi ngày, phụ nữ mang bầu cần nạp khoảng 30mg sắt từ tất cả các nguồn. Viên Vitamin tổng hợp cho bà bầu cũng thường có bổ sung sắt dạng Ferrous Fumarate, tuy nhiên không phải công thức nào cũng có nhiều sắt, thường sẽ có hai loại công thức Vitamin tổng hợp khác nhau: một loại có chứa nhiều sắt dành cho phụ nữ mang thai có chế độ ăn kém cân đối, một loại có chứa ít sắt dành cho phụ nữ mang thai có chế độ ăn đã đầy đủ và đa dạng các loại thức ăn khác nhau.

Viên thuốc bổ cho bà bầu thường không có hoặc có ít hai chất sau

Canxi

Cơ thể phụ nữ mang bầu cần lượng Canxi gia tăng giúp phát triển xương và răng cũng như hệ thần kinh và cơ bắp (trong đó có cơ tim). Trong khi đó, mỗi viên Vitamin tổng hợp thường chứa lượng Canxi ít hơn khuyến cáo, chỉ khoảng 100-200mg trong một viên so với mức bổ sung khuyến cáo khoảng 1000mg/ngày, một vài loại thậm chí không có chứa Canxi. Một trong những nguyên nhân của tình trạng trên là do Canxi là loại chất khoáng có rất sẵn trong chế độ ăn, uống hàng ngày.  Trong nước khoáng, gạo, ngũ cốc, sữa, rau xanh, trái cây, thịt, cá… đều rất sẵn Canxi. Đặc biệt là các chế phẩm từ sữa như sữa tươi, sữa chua, pho mát… nếu được bổ sung hàng ngày khoảng 3 cốc sữa tươi, 1 cốc sữa chua, bạn sẽ không lo thiếu Canxi trong suốt thai kỳ và khi cho con bú.

Vitamin D

Cơ thể bạn rất cần loại Vitamin tan trong dầu này để giúp hấp thu Canxi vào máu và từ máu vào xương, răng. Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nồng độ của Canxi và Phospho trong cơ thể.

Nếu như bạn thiếu Vitamin D trong thời gian mang thai, em bé cũng có thể bị thiếu loại Vitamin này khi chào đời. Điều này làm tăng nguy cơ còi xương (có thể dẫn tới giòn xương, biến dạng xương), bất thường phát triển xương, chậm phát triển thể chất. Thiếu vitamin D cũng liên quan tới gia tăng nguy cơ tiền sản giật ở phụ nữ mang thai. Trước đây Vitamin D thường không có sẵn trong các loại vitamin tổng hợp cho bà bầu, tuy nhiên, gần đây hầu hết các chế phẩm đều đã bổ sung khoảng 50% nhu cầu Vitamin D hàng ngày dưới dạng Vitamin D3 cho phụ nữ mang thai (~ 200IU/viên thuốc), phần còn lại được sản xuất tốt nhất bằng cách tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Cách lựa chọn loại Vitamin tổng hợp cho bà bầu phù hợp

 Lời khuyên của thầy thuốc là nguồn thông tin đáng tin cậy để lựa chọn thuốc bổ cho bà bầu

Đa số các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam, Cục quản lý Dược không quản lý các loại thực phẩm chức năng chứa Vitamin và khoáng chất bổ sung và không có tiêu chuẩn nào được áp dụng để nói rằng loại vi chất nào nên cho vào trong viên Vitamin tổng hợp, loại nào thì không. Điều đó có nghĩa là bạn sẽ phải phụ thuộc vào chính bản thân bạn, uy tín của nhãn hiệu sản xuất và thầy thuốc để lựa chọn một loại Vitamin tổng hợp cho bà bầu phù hợp với mình.

Lần đầu tiên khi bạn đi khám thai hoặc khám chuẩn bị thụ thai thì bác sỹ có thể khuyên bạn nên bổ sung thêm các loại Vitamin tổng hợp, có thể là thuốc hoặc thực phẩm chức năng hay thuốc. Bạn cần phải đảm bảo rằng bạn không sử dụng thêm các loại Vitamin, khoáng chất khác trong thời gian sử dụng loại Vitamin tổng hợp đã được tư vấn để tránh nguy cơ dư thừa chất, trừ khi có chỉ định đặc biệt của bác sỹ.

Một loại Vitamin tổng hợp tốt sẽ cung cấp đầy đủ dưỡng chất bao gồm acid béo không no thiết yếu, vitamin, khoáng chất thiết yếu. Tuy nhiên, thông thường hàm lượng Vitamin và khoáng chất trong viên uống tổng hợp đó sẽ ở mức thấp hơn khuyến cáo bổ sung hàng ngày để đảm bảo khi bạn ăn uống thì không bị dư thừa chất có thể gây hại cho em bé, đặc biệt là Vitamin A. Vitamin A có nguồn gốc từ động vật khi sử dụng dư thừa có thể gây dị tật bẩm sinh cho em bé. Đó là lý do mà các loại sản phẩm bổ sung thường ghi rõ bổ sung vitamin A dạng Betacaroten chứ không bổ sung trực tiếp dạng Vitamin A vì Betacaroten là dạng tiền chất vitamin A, an toàn hơn. Betacaroten rất sẵn có trong rau củ quả.

Ngoài việc xem xét các thành phần thông thường trong viên Vitamin tổng hợp cho bà bầu, bạn cần đặc biệt chú ý tới các thành phần sa: acid folic cần phải đủ 400mcg – 600mcg để có tác dụng phòng ngừa khuyết tật ống thần kinh ở trẻ, DHA và EPA cần trên 150mg trong đó DHA/EPA tương đương tỷ lệ 4-4.5/1, I-ốt tùy thuộc vào chế độ ăn do thiếu hay thừa I-ốt đều có ảnh hưởng bất lợi tới IQ của trẻ.

Xem thêm: Cách chọn đúng loại thuốc bổ cho bà bầu phù hợp

Lỡ sử dụng 2 viên Vitamin tổng hợp trong một ngày thì sao?

Bạn không cần quá lo lắng. Nếu như bạn sử dụng tới 2 viên Vitamin tổng hợp trong một ngày thì đa số đều không gây hại cho thai nhi vì các loại Vitamin tổng hợp, đặc biệt là các sản phẩm đã có uy tín lâu năm thì cũng xảy ra nhiều tình huống tương tự nhưng hầu như không ghi nhận bất kỳ hậu quả nào. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý việc sử dụng quá liều như vậy trong một ngày thường không gây ra bất lợi gì, nhưng nếu sử dụng quá liều trong nhiều ngày kéo dài thì sẽ làm gia tăng nguy cơ bệnh lý trong thai kỳ cho cả mẹ và em bé.

Trong một vài trường hợp đặc biệt, khi xét nghiệm trong thai kỳ, nếu như thầy thuốc thấy rằng bạn cần bổ sung thêm dưỡng chất gì thì sẽ dặn bạn bổ sung viên uống có chứa riêng hoạt chất đó hoặc bổ sung thêm một số loại thức ăn nhất định để tăng cường.

Nếu viên thuốc bổ khó nuốt thì sao?

Đa số các loại Vitamin tổng hợp cho bà bầu đều có kích thước khá lớn do bổ sung nhiều thành phần trong một viên. Đặc biệt là các viên có dạng bào chế viên nang mềm để tăng khả năng hấp thu hoạt chất và bổ sung nhiều DHA, EPA thì kích thước có thể còn lớn hơn. Một số bà bầu thấy khó nuốt, đặc biệt là khi họ đang phải đối mặt với hiện tượng nghén.

Trong trường hợp không thể uống được, thầy thuốc có thể lựa chọn cho bạn một viên uống tổng hợp có kích thước nhỏ hơn. Tuy nhiên, dạng viên nhỏ này thường có ít hoạt chất, thường không có đủ lượng DHA, EPA cần thiết và đôi khi ở dạng bào chế như viên nang cứng, viên nén sẽ giảm khả năng hấp thu nhiều hoạt chất vào cơ thể. Hoặc bạn cũng có thể tham khảo Cách uống thuốc viên không bị nghẹn dành cho bà bầu.

Nên làm gì nếu như bổ sung Vitamin làm dạ dày bạn khó chịu?

Nếu như bạn đang uống viên Vitamin tổng hợp với lượng sắt cao hơn 30mg, có thể bạn sẽ cảm thấy khó chịu trong dạ dày (thường các viên uống có chứa lượng sắt dưới 30mg sẽ ít gây khó chịu đường tiêu hóa hơn).

Bổ sung quá nhiều sắt cũng dẫn tới táo bón, một vấn đề vốn đã xảy ra với phụ nữ mang thai. Sử dụng liều cao sắt cũng có thể gây ra buồn nôn hoặc tiêu chảy bất thường.

Nếu như sắt là nguyên nhân gây khó chịu trong dạ dày, bạn nên trao đổi với thầy thuốc của bạn. Nếu như bạn không bị thiếu máu thiếu sắt thì không nhất thiết phải sử dụng những chế phẩm có bổ sung nhiều sắt mà hoàn toàn có thể bổ sung những loại thuốc bổ cho bà bầu nhưng chứa ít sắt hơn. Ngoài ra, một số cách khắc phục tình trạng khó chịu do sử dụng nhiều sắt gây ra như uống nước mận khô, ăn nhiều hoa quả bổ sung Vitamin C, sử dụng tăng cường các chất xơ.

Để tránh hiện tượng buồn nôn khi sử dụng các loại Vitamin tổng hợp cho bà bầu thì bạn nên sử dụng thuốc vào giờ đi ngủ, sau khi ăn. Tuy nhiên, nhược điểm của cách uống này là một số loại Vitamin, khoáng chất như I-ốt, Vitamin C có thể làm cho bạn thấy khó ngủ, tỉnh táo.

DS. Minh Anh

Xem thêm: Những sai lầm thường gặp khi lựa chọn thuốc bổ cho bà bầu

                    Bí quyết chọn đúng loại thuốc bổ cho bà bầu