1. Phòng ngừa sinh non

Theo thống kê có khoảng 10-15% các trường hợp sinh non. Trẻ sinh non phải đối mặt với nguy cơ nhiễm trùng, sức đề kháng với môi trường kém vì cơ thể chưa phát triển hoàn thiện.

Trên 50% các trường hợp sinh non không xác định được nguyên nhân. Một số yếu tố có thể gây sinh non như:

• Đa thai, đa ối, thai dị dạng, vỡ ối non…
• Rau tiền đạo, rau bong non…
• Do tình trạng bệnh lý của mẹ: Tử cung dị dạng, hở eo tử cung, cổ tử cung ngắn, tiền sử sinh non; cao huyết áp, tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ; hút thuốc lá, uống rượu, bia, lao động quá sức; chế độ dinh dưỡng yếu kém…
• Ngoài ra, mang thai ngoài tuổi sinh đẻ lý tưởng, thể trạng mẹ gầy yếu, viêm nhiễm âm đạo… cũng là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ sinh non.

Trước tuần 37 của thai kỳ, các cơ quan của thai nhi như phổi và não chưa được phát triển hoàn thiện. Ở thời điểm đó nếu người mẹ xuất hiện các cơn co thắt và giãn mở tử cung thì có thể sinh non. Trẻ sinh non có thể gặp một số biến chứng như: xuất huyết não thất, nhiễm trùng huyết, viêm ruột hoại tử, thậm chí tử vong sơ sinh. Đa số các trường hợp tử vong xảy ra ở trẻ sinh ra trước 28 tuần.

Dự phòng sinh non: Cách phòng sinh non cần thực hiện đầu tiên là loại trừ các nguy cơ sinh non càng nhiều càng tốt như:

• Không uống rượu bia, tránh xa thuốc lá.
• Hạn chế đi lại xa.
• Thực hiện chế độ làm việc nghỉ ngơi điều độ.
• Ăn uống bổ sung đầy đủ dưỡng chất. ☛ Xem: Những thực phẩm bà bầu nên ăn
• Bổ sung Omega 3 (DHA, EPA) được chứng minh giúp kéo dài thời gian mang thai, giảm tỷ lệ sinh non ở mẹ bầu.
• Tích cực thăm khám và chữa bệnh (nếu có)…

Khi có dấu hiệu bất thường như: xuất hiện co thắt, đau bụng từng cơn, ra máu, ra dịch nhầy cổ tử cung; đau thắt lưng, đau lưng nhiều… thì cần tới bác sĩ để được thăm khám và hỗ trợ càng sớm càng tốt.

2. Tác hại của khói thuốc

Tỷ lệ tử vong của thai nhi và trẻ sơ sinh cao: Bà bầu hút thuốc thì nhau thai sớm bị tách rời, khi mang thai bị ra máu, sớm bị vỡ nước ối.

Trẻ sinh ra nhẹ cân: Khói thuốc làm giảm khả năng vận chuyển dưỡng khí, đồng thời cơ thể bé bị tác động bởi các độc chất có hại của thuốc, thai nhi bị cường tuyến giáp trạng.

Lượng sữa chứa độc chất: Trẻ sơ sinh trúng độc nicotin trong khói thuốc sẽ dễ bị nóng nảy không yên, tiêu chảy, tim đập nhanh.

Trẻ dễ mắc bệnh phổi: Năm đầu đời bé có nguy cơ bị viêm nhánh khí quản, viêm phổi cao; giai đoạn từ 5-9 tuổi, chức năng của phổi giảm thấp và tỷ lệ ung thư máu bạch huyết cấp tính, bướu bạch huyết Hodgkin, ung thư Winchester,… tăng cao.

Bà bầu mắc những chứng bội nhiễm: Như sinh non, nhau thai sớm bị tách rời, khi mang thai bị ra máu, sớm vỡ nước ối.

Trẻ sơ sinh bị mắc bệnh bội nhiễm: Thể trọng nhẹ, sinh lý trí năng hành vi phát triển chậm, bệnh về phổi và tỷ lệ ung thư ở trẻ tăng cao.

3. Bà bầu đi tiểu nhiều, rắt

Nguyên nhân

1. Do tử cung/thai nhi lớn lên chèn ép vào bàng quang gây ra, thường thấy khi mang thai 3 tháng đầu và các tháng cuối.
2. Trọng lượng cơ thể, thể tích máu tăng nhanh, lượng máu lọc qua thận nhiều khiến
3. Tăng đào thải nước tiểu.
4. Yếu tố tâm lý: Bà bầu dễ nhạy cảm hơn, dễ dẫn đến việc đi tiểu rắt.

Cách điều trị

Mặc dù hiện tượng đi tiểu nhiều lần, tiểu rắt gây bất tiện và khá vất vả cho bà bầu, tuy nhiên đây là biểu hiện sinh lý bình thường nên không cần quá lo lắng. Có thể giảm thiểu các “phiền phức” này bằng cách:

• Đi tiểu ngay khi cơ thể “đòi hỏi”.
• Ban ngày bà bầu nên tăng thêm nước nạp vào, sau khi ăn tối giảm bớt lượng nước để ban đêm giảm số lần đi tiểu.
• Tránh xa các chất kích thích như: cà phê, trà, rượu, bia…

Nếu tiểu kèm với rát, buốt; nước tiểu có màu, mùi lạ thì cần tới bác sĩ để được thăm khám kiểm tra cụ thể.

4. Bà bầu buồn nôn, nôn

Nguyên nhân

Khoảng 70-80% các bà bầu gặp phải hiện tượng buồn nôn, nôn khi mang thai. Thông thường các biểu hiện khó chịu này sẽ giảm và hết khi bước sang tháng thứ 4 thai kỳ mà không cần điều trị gì.

Tuy nhiên, có khoảng 20% các trường hợp các biểu hiện khó chịu này kéo dài tới hết tháng 4, thậm chí một số trường hợp kéo dài đến tận cuối thai kỳ.

Cho tới nay nguyên nhân gây buồn nôn, nôn ở bà bầu chưa được xác định rõ ràng, có thể có nhiều yếu tố ảnh hưởng như:

• Sự thay đổi của nội tiết tố khi mang thai, đặc biệt là hormon HCG, estrogen.
• Rối loạn nhu động dạ dày, ruột; làm chậm quá trình vận chuyển thức ăn trong ống tiêu hóa, giảm áp lực cơ thắt thực quản.
• Bất thường chức năng gan: các trường hợp nôn nhiều trong thai kỳ thường có các xét nghiệm chức năng gan bất thường.
• Các trường hợp có bệnh lý dạ dày có xu hướng tiến triển nặng hơn trong thai kỳ
• Yếu tố tâm lý.
• Cơ thể mệt mỏi, thiếu dưỡng chất, đặc biệt là Vitamin B6.

Cách điều trị

1. Tránh xa các thực phẩm mang lại mùi vị khó chịu cho bầu.
2. Ăn các thực phẩm dễ tiêu, tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, hoặc gia vị quá nồng.
3. Chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
4. Uống nhiều nước.
5. Tăng cường rau xanh và hoa quả.
6. Chứng nôn, buồn nôn thường xảy ra nhiều vào buổi sáng, khi bụng rỗng. Chính vì vậy, trước khi xuống giường nên ăn một chút bánh quy hoặc bánh mì sandwich khô để giảm bớt cảm giác khó chịu. Nên chọn thức ăn khô ăn giữa hai bữa.
7. Để tâm trạng vui vẻ thoải mái, tăng cường thời gian nghỉ ngơi thư giãn.
8. Uống bổ sung thuốc bổ tổng hợp mỗi ngày để cùng thức ăn hàng ngày cung cấp dưỡng chất cho cơ thể. Bổ sung đủ Vitamin B6 được chứng minh giúp cải thiện tình trạng nôn, buồn nôn đáng kể.

☛ Tất tần tật về chứng: Nghén khi mang thai

5. Bà bầu bị tăng chất nhờn ở âm đạo

Nguyên nhân

1. Sự thay đổi nội tiết tố khi mang thai làm khung xương chậu và thành âm đạo mềm hơn. Điều này khiến tăng tiết chất nhờn ở âm đạo với mục đích bảo vệ, ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn bên ngoài.
2. Tăng tiết chất nhờn cũng có thể do tình trạng viêm nhiễm phụ khoa gây ra.

Cách điều trị

1. Thường xuyên tắm rửa, sau khi đi tiểu thì dội rửa âm hộ, đừng dùng sản phẩm có tính kích thích như xà phòng hoặc nước tiệt trùng rửa ráy, dùng nước ấm rửa sạch.
2. Sau khi đi tiêu, thì dùng giấy vệ sinh lau từ trước ra sau, đề phòng viêm nhiễm.
3. Mặc loại quần lót có chất cotton thoáng khí, khi cần thiết thì dùng miếng băng vệ sinh nhỏ để lót, phải thường xuyên thay miếng lót để giữ vệ sinh sạch sẽ hoặc phải siêng thay quần lót.
4. Đừng mang vớ da liền quần (tất) hoặc quần dài sẽ làm khí nóng và ẩm ở âm hộ không thoát khí và không tốt.
5. Nếu chất dịch nhờn tăng lên, màu sắc thay đổi, có mùi hôi, âm hộ ngứa ngáy thì bà bầu cần đi khám bác sĩ.

6. Bà bầu bị choáng váng, ngất xỉu, chóng mặt

Nguyên nhân

1. Khi mang thai thể tích máu tăng lên, máu loãng hơn. Hệ tim mạch và thần kinh đôi lúc chưa kịp thích ứng với sự thay đổi của huyết áp khiến bà bầu dễ bị hoa mắt, chóng mặt, thậm chí ngất xỉu, nhất là khi thay đổi tư thế đột ngột.
2. Mang thai là thời kỳ người mẹ cần nhiều oxy hơn để cung cấp cho cả mẹ và con. Chính vì vậy, ở những nơi đông người, không khí ngột ngạt mẹ bầu dễ bị choáng, ngất do thiếu Oxy.
3. Chế độ dinh dưỡng không đảm bảo, thiếu máu thiếu sắt, hạ huyết áp…

Cách điều trị

1. Thực hiện chế độ ăn uống bổ sung dưỡng chất đầy đủ.
2. Không giữ một tư thế quá lâu.
3. Tránh thay đổi tư thế đột ngột.
4. Khi đứng lên, bị chóng mặt có thể tạm thời ngồi xuống.
5. Khi bị ngất xỉu nên nằm xuống, đầu để thấp xuống, hai chân gác cao, đưa đến nơi có không khí thoáng mát.
6. Trường hợp đường trong máu thấp, mỗi ngày bà bầu nên ăn nhiều bữa hoặc ăn thức ăn có nhiều chất đạm, đề phòng đường trong máu giảm thấp.
7. Tránh để ánh nắng mặt trời gay gắt chiếu vào cơ thể.

7. Bà bầu bị táo bón

Nguyên nhân

1. Chế độ ăn của bà bầu thường tăng cường quá nhiều chất đạm mà thiếu chất xơ.
2. Uống ít nước.
3. Bổ sung các chất như sắt, canxi chưa đúng cách.
4. Tình trạng hạn chế vận động khi mang thai cũng khiến táo bón dễ gặp phải hơn.
5. Tử cung lớn, chèn ép lên đường ruột khiến tình trạng táo bón có xu hướng trầm trọng hơn ở những tháng tháng cuối thai kỳ.

Cách điều trị

1. Ăn đa dạng và đầy đủ các nguồn thực phẩm, tăng cường hoa quả và rau xanh.
2. Uống đủ nước: Mỗi ngày uống trên 2 – 3 lít nước (bao gồm cả nước lọc, nước hoa quả, nước canh…). Có thể uống nước mật ong hoặc nước trái cây để giúp dễ đi tiêu.
3. Buổi sáng và tối bà bầu nên đi tản bộ, ở văn phòng làm việc cũng lợi dụng vài phút đi lại vận động nhiều lần.
4. Ăn nhiều rau quả, trái cây, các loại ngũ cốc nguyên chất.
5. Tập thói quen đi tiêu đúng giờ.
6. Buổi sáng sau khi thức dậy uống một ly sữa hoặc một ly nước, làm mát-xa (xoa bóp) phần bụng nhẹ nhàng có thể giúp đường ruột co bóp dẫn đến cảm giác muốn đi tiêu.
7. Nếu tình trạng táo bón trầm trọng thì cần tới bác sĩ để được giúp đỡ.

☛ Tìm hiểu thêm về: Táo bón khi mang thai

8. Bà bầu bị bệnh trĩ

Nguyên nhân

1. Bị táo bón, tiêu chảy, dùng sức khiến cho sức ép trong tĩnh mạch tăng lên.
2. Tử cung nở rộng đè ép lên tĩnh mạch làm trở ngại tuần hoàn mà gây ra.

Cách điều trị

1. Tập thói quen đi tiêu đúng giờ, tránh bị táo bón.
2. Nếu trĩ bị lòi ra quá mức, thì nên nằm nghiêng, tay thoa thuốc bôi trơn, rồi nhẹ nhàng dùng tay đẩy cục trĩ trở vào.
3. Ngồi ngâm trong nước ấm, khi bị đau nhức dữ dội, có thể đắp túi đá tại nơi đó khoảng 20 phút
4. Dùng thuốc nhét ở hậu môn theo lời chỉ dẫn của bác sĩ, uống thuốc tiêu chảy nhẹ hoặc thuốc làm mềm phân.
5. Tránh không đứng quá lâu.

9. Bà bầu bị chuột rút bắp chân

Nguyên nhân

1. Tỷ lệ chất can-xi và chất phốt-pho không cân bằng.
2. Thiếu canxi, Mg, Phospho…
3. Tử cung to, chèn ép lên dây thần kinh, mạch máu.
4. Máu ở hai chân tuần hoàn không tốt.
5. Mệt mỏi, thiếu dưỡng chất, mất cân bằng điện giải.

Cách điều trị

1. Khi bị chuột rút thì bà bầu đưa chân thẳng ra, lấy tay xoa bóp hoặc đắp nóng từ bàn chân hướng về bắp chân, để giảm bớt sự đau đớn khi bị chuột rút.
2. Mỗi ngày không nên uống quá 500ml sữa bò, ăn chất lactate, cá khô nhỏ v..v có thể giảm bớt sự không cân bằng của canxi và photpho.
3. Tránh không đi nhón chân.
4. Chú ý giữ ấm, khi ngủ nên mặc quần áo dài và mang vớ (tất).

☛ Đọc thêm về tình trạng: Bà bầu bị chuột rút

10. Bà bầu bị phù thũng chân

Nguyên nhân

Khi mang thai, cơ thể sản xuất thêm 50% lượng máu và chất lỏng bổ sung để đáp ứng cho nhu cầu phát triển của thai nhi.

Chính điều này là nguyên nhân chính gây nên hiện tượng phù nề cho bà bầu. Tình trạng phù thường gặp nhiều hơn khi:

1. Đứng hoặc ngồi quá lâu
2. Dùng nhiều cafein
3. Ăn nhiều muối
4. Chế độ làm việc nặng nhọc, vất vả
5. Thời tiết nóng bức
6. Chế độ ăn ít Kali (Kali giúp cân bằng các chất điện giải trong cơ thể).

Cách điều trị

1. Đừng ăn thức ăn quá mặn: lượng muối cho bà bầu khỏe mạnh dùng trong một ngày là 4-6 gram, bằng với một muỗng trà 5ml.
2. Tăng cường bổ sung đủ Kali từ các thực phẩm như: hoa quả, rau xanh, thịt gà, thịt đỏ, cá, sữa, sữa chua, sản phẩm từ đậu nành, các loại hạt…
3. Uống đủ nước giúp các hệ tiêu hoá, tiết niệu… hoạt động tốt; đồng thời, phòng tránh được quá trình tích trữ chất lỏng, gây phù
4. Thực hiện chế độ làm việc nghỉ ngơi phù hợp, tập thể dục nhẹ nhàng hàng ngày.
5. Không giữ một tư thế quá lâu, thường xuyên đi lại để lưu thông khí huyết.
6. Không mặc quần áo hay đi giày quá chật.
7. Nghỉ ngơi ngay khi có thể, tránh đứng trong thời gian dài. Khi nằm nghỉ có thể gác chân lên cao, giúp máu tuần hoàn thông thuận, tim cũng không có quá nhiều sức ép.

11. Bà bầu bị trương phồng tĩnh mạch

Nguyên nhân

1. Hormone Progesterone tăng cao khi mang thai làm hệ thống tĩnh mạch giãn rộng.
2. Cùng với sự lớn lên của thai nhi, lượng máu cơ thể mẹ tạo ra ngày càng tăng, làm tăng áp lực lên hệ thống tĩnh mạch.
3. Khi mang thai tử cung nở lớn, chèn ép lên tĩnh mạch chủ, làm trở ngại sự lưu thông của máu ở hai chân.

Cách điều trị

1. Tránh không ngồi, đứng quá lâu, hoặc hai đầu gối đan chéo nhau.
2. Khi nghỉ ngơi hoặc ngủ gác chân lên cao, ngủ nghiêng về bên trái có thể giúp tĩnh mạch lưu thông.
3. Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, tránh làm trở ngại máu lưu thông.
4. Nếu tình trạng giãn tĩnh mạch nặng có thể mặc vớ đàn hồi. Cách mặc đúng là: buổi sáng trước khi bước xuống giường, đưa cao hai chân mang vớ đàn hồi vào, trước khi cởi vớ đàn hồi ra, bà bầu nên đưa cao hai chân ít nhất 10 phút.

12. Bà bầu bị đau lưng mỏi hông

Nguyên nhân

1. Sự thay đổi của các hormone thai kỳ khiến hệ thống dây chằng giãn ra, các khớp xương trở lên lỏng lẻo hơn, làm suy yếu chức năng nâng đỡ lưng hông thông thường.
2. Thai nhi lớn lên, bà bầu ngày một tăng cân khiến gia tăng sức ép lên xương – hông.
3. Chế độ ăn uống bổ sung dưỡng chất không đảm bảo; thiếu canxi, Mg, vitamin D…

Cách điều trị

1. Tránh mang giày cao gót, mang hoặc xách vật nặng.
2. Làm việc,nghỉ ngơi ở tư thế đúng, tránh dùng sức ở hông.
3. Khi đứng đặt trung tâm ở chân, phần hông thu lại.
4. Khi ngồi đặt trọng tâm ở phần mông, phần hông thu vào.
5. Cúi lượm đồ, đừng uốn cong lưng lại, dùng sức bắp chân, lưng giữ thẳng ở tư thế ngồi chồm hỗm.
6. Dùng bản nịt hông để giữ phần hông, giảm bớt việc hông dùng sức quá nhiều.
7. Ngồi xếp bằng hoặc vận động nâng hông.
8. Mát-xa phần hông hoặc phần lưng, thúc tiến sự tuần hoàn của máu.
9. Thực hiện chế độ ăn uống bổ sung dưỡng chất đầy đủ, đặc biệt lưu ý bổ sung đủ canxi, Mg, Vitamin D…

13. Bà bầu nóng dạ dày, bồn chồn

Nguyên nhân

1. Sự gia tăng hormone thai kỳ khiến dạ dày tăng tiết acid, cơ trơn đường tiêu giãn ra, giảm co bóp, làm chậm quá trình luân chuyển thức ăn.
2. Tâm vị không được đóng chặt khiến thức ăn, dịch dạ dày có thể trào ngược, gây cảm giác nóng dạ dày, buồn nôn, nôn.
3. Tâm lý căng thẳng, lo âu.
4. Tử cung lớn chèn ép vào dạ dày.
5. Một số trường hợp do bất thường chức năng gan, bệnh dạ dày…

Cách điều trị

1. Ăn các thực phẩm dễ tiêu, tránh ăn các thực phẩm nhiều đường, nhiều dầu mỡ.
2. Chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ, không để bụng no quá hoặc đói quá.
3. Sau khi ăn không nên nằm xuống ngay, để tránh dịch trong dạ dày chảy ngược lên.
4. Trước / sau ăn có thể uống một chút sữa, ăn bánh quy… (những thức ăn mẹ bầu yêu thích) để giảm cảm giác khó chịu.
5. Dùng thuốc để giảm tình trạng khó chịu trên theo chỉ định của bác sĩ nếu cần.

14. Bà bầu nghẹt mũi, chảy máu cam

Nguyên nhân

Khi mang thai, các mạch máu giãn rộng hơn, lượng máu trong cơ thể sẽ tăng lên để đáp ứng cho cả mẹ và thai nhi, lượng máu này sẽ tạo áp lực lên các mạch máu mỏng manh ở mũi, dẫn đến chảy máu cam. Khoảng 20% phụ nữ mang thai bị chảy máu cam trong thai kỳ, nhất là trong tam cá nguyệt thứ 2 trở về sau.

Cách điều trị

Chảy máu cam khi mang thai hiếm khi nguy hiểm, nhưng nếu bạn chảy máu cam nặng và kéo dài đến tận 3 tháng cuối của thai kỳ thì bạn cần trao đổi với bác sĩ để lựa chọn cách sinh phù hợp.

Nhớ canh thời gian chảy máu, hầu hết các cơn chảy máu mũi sẽ ngưng trong vòng 20 phút, nếu thời gian này kéo dài hơn thì cần đi khám bác sĩ ngay.

Để phòng ngừa chảy máu cam, bạn cần:

• Tránh để cho mũi bị khô hoặc ở trong môi trường có độ ẩm thấp như các phòng có máy lạnh. Nếu bạn phải làm việc trong máy lạnh nhiều thì hãy sử dụng máy tạo độ ẩm.
• Không nên ngoáy hay móc mũi vì điều này sẽ làm tổn thương đến mũi, khiến cho bạn dễ bị chảy máu cam.
• Cần uống nhiều nước để giúp các niêm mạc và các mô trong mũi không bị mất nước.

15. Các bệnh răng miệng ở bà bầu

Sâu răng

Trong thời kỳ mang thai bà bầu thường sẽ lơ là việc chăm sóc răng miệng do có nhiều mối bận tâm khác. Thêm vào đó trong thời gian mang thai số lần ăn uống tăng lên, thường thích thức ăn chua, lại thêm có khi có hiện tượng nôn mửa, khiến răng miệng ở trong trạng thái chua, dễ dẫn đến bị sâu răng.

Viêm nướu răng

Trong thời gian mang thai do việc tiết chất dịch thay đổi khiến nướu răng sưng to, dễ chảy máu, thậm chí nổi thành cục, khiến khó duy trì việc vệ sinh răng miệng dẫn đến viêm nướu răng càng nghiêm trọng.

Cách phòng tránh các bệnh răng miệng ở bà bầu

Khi mang thai để nha sĩ kiểm tra răng chỉ dẫn về cách chăm sóc vệ sinh răng miệng, nếu có bệnh về răng thì sớm điều trị.

Ăn uống điều độ, tránh thức ăn ngọt và nước giải khát. Một mặt có thể phòng ngừa các bệnh về răng, mặt khác có thể khiến thai nhi phát triển tốt, để cho em bé có một hàm răng khỏe mạnh.

Mỗi ngày sử dụng bàn chải đánh răng và chỉ nha khoa để giữ vệ sinh răng miệng.

Những điều bà bầu cần chú ý về điều trị răng miệng

Trong thời gian mang thai, từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 6 là thời kỳ thích hợp để điều trị về răng.

Thời kỳ đầu của thai kỳ, các cơ quan trong cơ thể thai nhi đang phân hóa, dễ bị thuốc sát trùng, thuốc tê gây ảnh hưởng, không thích hợp điều trị răng.

Hai tháng cuối của thai kỳ, tử cung dễ nhạy cảm, dễ bị những kích thích bên ngoài làm ảnh hưởng mà co thắt, cũng không thích hợp điều trị răng.

Điều trị các bệnh về răng miệng cấp tính, chủ yếu chỉ làm nhẹ triệu chứng, đề nghị sau khi sinh tiến hành điều trị thì thích hợp hơn.

Nếu trong thời gian mang thai cần phải điều trị, nên tiến hành ở bệnh viện có đầy đủ thiết bị, đồng thời phải hội chẩn ở khoa phụ sản, khoa tim, khoa gây mê..vv, để bảo vệ cho sự an toàn của thai phụ và thai nhi.

Phương pháp đánh răng đúng

Chuyển động của bàn chải: Đặt thẳng bàn chải trên mặt răng và điểm giao giữ răng và nướu, chuyển động về hướng chân răng. Như này mới có thể làm sach được răng.

Thứ tự đánh các răng: Đánh răng theo thứ tự từ phải qua trái và từ ngoài vào trong để đảm bảo các răng đều được bàn chải đi tới và làm sạch răng trong thời gian ngắn nhất.

16. Biến chứng thường gặp khi mang bầu

Cao huyết áp, tiền sản giật

Cao huyết áp là khi huyết áp tối đa > = 140mmHg hoặc huyết áp tối thiểu >= 90mmHg. Cho tới nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân cụ thể.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ cao huyết áp thường gặp như: thể trạng béo phì, ăn nhiều muối, ít vận động, tâm lý căng thẳng… tuổi cao (trên 35 tuổi), chế độ dinh dưỡng kém, mang đa thai; mắc bệnh về thận, tim mạch, tiểu đường…

Trong khi mang thai, nếu có tăng huyết áp đi kèm với đạm trong nước tiểu và phù thì phải nghĩ ngay đến bệnh cảnh tiền sản giật – một bệnh lý nguy hiểm trong thai kỳ.

Để phòng chống tăng huyết áp, tiền sản giật điều mẹ bầu có thể làm là thực hiện chế độ ăn đa dạng và đầy đủ các nguồn thực phẩm, không ăn mặn, tập luyện thể dục nhẹ nhàng hàng ngày… Đặc biệt các nghiên cứu chỉ ra rằng, bổ sung đủ Canxi trong suốt thai kỳ có thể giúp giảm nguy cơ tăng huyết áp ( giảm 59%), tiền sản giật (giảm 45%).

Đái tháo đường thai kỳ

Theo ước tính tại Việt Nam có khoảng 5-6% thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ và hiện có xu hướng tăng cao hơn trong thời gian gần đây.

Mặc dù đái tháo đường có thể gây ra ảnh hưởng nguy hiểm tới thai kỳ nhưng phụ nữ mang thai hoàn toàn có thể kiểm soát được đường huyết của mình bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và luyện tập hàng ngày.

Một số trường hợp diễn biến nặng có thể cần điều trị bằng insulin.

Theo khuyến cáo của ACOG (Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ) thì phụ nữ mang thai cần tầm soát đái tháo đường thai kỳ vào tuần thứ 24-28, thậm chí sớm hơn nếu có nguy cơ cao.

Với trường hợp tiểu đường thai kỳ, chế độ ăn cần nhiều kiêng khem nên nguy cơ thiếu dưỡng chất tăng cao. Để cung cấp đủ dưỡng chất và giảm tải áp lực ăn uống cho mẹ, ngoài tăng cường chất lượng bữa ăn mẹ bầu có thể bổ sung thêm thuốc bổ tổng hợp mỗi ngày. Đặc biệt bổ sung đủ lượng DHA, EPA không những giúp não bộ, thị giác phát triển tối ưu mà còn giúp giảm tình trạng kháng insulin, do đó giảm tình trạng tăng đường huyết, giúp sản phụ kiểm soát đường huyết tốt hơn.

17. Các bài tập vận động trước khi sinh cho bà bầu

Mục đích

• Giảm bớt sự đau đớn khi đau đẻ từng cơn.
• Giảm bớt sự căng thẳng của tâm trạng và cơ bắp toàn thân khi sinh sản.
• Làm cho các cơ đường sinh nở chắc khỏe hơn, tiện lợi cho việc sinh sản.
• Giúp thu ngắn quá trình sinh nở.

Bà bầu mang thai tròn 7 tháng thì có thể bắt đầu. Lưu ý cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tiến hành tập bất kỳ bài tập vận động nào.

Các hạng mục cần chú ý

• Trước khi thực hiện nên bài sạch nước tiểu trong bàng quang.
• Tốt nhất là chọn giường sàn cứng hoặc tập ở trên sàn nhà, tư thế ngồi cũng được.
• Mặc quần áo rộng rãi ( mở nút áo, dây thắt).
• Tốt nhất là tập trước khi đi ngủ hoặc trước khi ăn sáng.
• Phương pháp phải chính xác, chú ý an toàn.
• Số lần nên từ ít đến nhiều, đừng để quá mệt mỏi.

Các loại hình vận động

➤ Vận động phần hông

Mục đích: Tăng cường tính đàn hồi sức ép của bụng và âm hộ, khiến sinh được dễ dàng.

Động tác: Như trong hình, tay vịn vào lưng ghế từ từ hít vào, đồng thời cánh tay dùng sức, nhón chân đứng thẳng, khiến toàn thân hướng lên trên, lưng thẳng, khiến cho phần bụng dưới áp sát vào lưng ghế, rồi từ từ thở ra, cánh tay thả lỏng, chân quay về vị trí cũ, sáng tối mỗi lần tập mỗi động tác 5-6 lần.

➤ Vận động phần đùi

Mục đích: Tăng cường tính đàn hồi của cơ bắp gần xương chậu và âm hộ.

Động tác: Tay vịn vào lưng ghế, chân phải để cố định, chân trái chuyển động 360°(vẽ vòng tròn) làm xong thì quay về vị trí cũ, đổi chân khác tiếp tục làm, sáng tối mỗi lần tập mỗi động tác 5-6 lần.

➤ Vận động dùng bụng hô hấp:

Mục đích: Giảm nhẹ cảm giác khi đau từng cơn, thư giãn cơ bắp vùng bụng làm giảm đau đớn.

Động tác: Nằm thẳng, chân hơi cong lại, ngậm miệng dùng mũi hít vào hơi dài, khiến cho bụng phình lên, phổi bất động, hít hơi vào càng chậm càng tốt, rồi từ từ phà hơi ra, khiến bụng từ từ xẹp xuống, sáng tối mỗi lần tập mỗi động tác 10-15 lần là được.

➤ Vận động nín thở:

Múc đích: Khi sinh nở, sau khi tử cung đã nở hoàn toàn thì làm, động tác này có thể tăng cường sức ép của bụng, giúp thai nhi nhanh chóng ra đời.

Động tác: Nằm thẳng hít vào hai hơi thật sâu, lập tức ngậm miệng lại, cố gắng ép cơ hoành xuống như trạng thái rặn khi đi tiêu (bình thường khi ở nhà luyện tập thì đừng quá dùng sức) sáng tối mỗi lần tập mỗi động tác 5-6 lần.

➤ Vận động thở ngắn ở lồng ngực (vận động hà hơi)

Mục đích: Khi sinh nở, khi đầu thai nhi lòi ra, thì làm động tác này, để tránh việc thai nhi quá nhanh lọt ra ngoài mà làm tổn thương đến trẻ sơ sinh hoặc là làm âm hộ của sản phụ bị rách nghiêm trọng.

Động tác: Nằm thẳng, chân duỗi thẳng ra, há miệng làm động tác hít thở ngắn, mỗi giây thở ra một lần, mỗi 10 lần hít thở thì phải nghỉ một chút, rồi tiếp tục làm, sáng tối mỗi lần tập mỗi động tác 3-4 lần.