Bệnh lý đái tháo đường thai kỳ có thể dẫn tới những nguy cơ như tiền sản giật, sản giật, dị tật thai, thậm chí sẩy thai. Mẹ bị đái tháo đường thai kỳ cần kiểm soát tốt tình trạng bệnh, bắt đầu với chế độ ăn và luyện tập hàng ngày.
Chế độ ăn và luyện tập có thể giúp kiểm soát tình trạng đái tháo đường thai kỳ
Khi nào được chẩn đoán mắc đái tháo đường thai kỳ?
Thông thường đái tháo đường thai kỳ (ĐTĐTK) phát hiện được từ tháng 4 của thai kỳ và có thể khỏi sau khi sinh khoảng 6 tuần. Đạt 2 chỉ số sau đây thì chẩn đoán xác định ĐTĐTK:
- Đường huyết lúc đói ≥ 150mg %.
- Sau 02 giờ, uống 75g đường huyết ≥ 140mg%.
Ảnh hưởng đái tháo đường thai kỳ
* Đối với mẹ:
- Mẹ bị đái tháo đường thực sự hoặc bệnh nặng hơn nếu mẹ đã bị ĐTĐ.
- Mẹ bị tiền sản giật hoặc sản giật và sẽ tăng nguy cơ này ở lần mang thai sau.
- Mẹ tăng cân trên 20kg, đa số thai to, con sinh ra cân nặng trên 4kg, đa ối.
- Mẹ ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều (nước tiểu có đường), bị nấm candida tái phát nhiều lần..
- Mẹ bị nhiễm trùng, viêm thận, viêm bể thận và băng huyết sau sinh.
- Mẹ bị sẩy thai nhiều lần liên tiếp hoặc thai chết lưu không rõ lý do.
* Đối với con:
- Dị dạng thai, dị tật bẩm sinh về thần kinh, cơ…
- Thai to sinh ra dễ gãy xương, sang chấn khi sinh và mổ.
- Tăng tỷ lệ tử vong thai nhi và trẻ sơ sinh trong tuần đầu tiên sau khi chào đời từ 2-5 lần.
- Suy hô hấp, hạ đường huyết, canxi, nguy cơ đái tháo đường di truyền.
Ổn định đường huyết trong thai kỳ bằng chế độ dinh dưỡng
Thực phẩm thai phụ nên ăn
- Nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày để ổn định đường huyết. Ăn 3 bữa chính và 1-2 bữa ăn phụ.
- Nên ăn thịt nạc, cá nạc, đậu hũ, yaourt, sữa không béo, không đường.
- Nên ăn thực phẩm ít gây tăng đường máu: gạo lức, đậu đỗ, rau xanh, củ quả, trái cây ít ngọt.
Lưu ý: Đối với phụ nữ mang thai 6 tháng cuối thêm 350 cal/ngày. Đối với phụ nữ cho con bú thêm 550 cal/ngày.
Những loại thực phẩm nên giảm ăn:
- Giảm ăn các thực phẩm nhiều đường: bánh kẹo, trái cây ngọt, kem, chè…
- Giảm ăn mặn và thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối để phòng ngừa tăng huyết áp: khô, thịt nguội, mì gói, đồ hộp…
- Giảm ăn các thực phẩm nhiều chất béo như: da, lòng đỏ trứng, thức ăn chiên xào, phủ tạng (gan, tim, thận).
- Giảm uống rượu, bia, nước ngọt, cà phê, chè đặc, nước ép trái cây ngọt.
Giá trị dinh dưỡng của thực đơn:
- Năng lượng 2400 Kcal: P = 67.5g ≈ 15% năng lượng; L = 50g ≈ 25% năng lượng; G = 270g ≈ 55% năng lượng.
- Chất xơ: 20-25g/ ngày.
- Ăn nhạt tương đối: Natri £ 2000mg/ ngày – NaCl < 6g/ ngày.
- Đủ các yếu tố vi lượng và vitamin: vitamin nhóm B, C, E, A.
Xem thêm: Bà bầu ăn gì cho con thông minh ngay từ trong bụng?
Ổn định đường huyết bằng vận động
Tập thể dục không những giúp thai phụ chuẩn bị cho cuộc sinh nở sắp tới được thành công, nhanh chóng, nhẹ nhàng, tăng khả năng chịu đựng mà nó còn giúp họ quản lý được cân nặng của mình. Tuy nhiên vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc nữ hộ sinh trước khi tham gia các hoạt động này:
1. Đi bộ:
- Đi bộ là hoạt động rất tốt cho phụ nữ mang thai. Không nên cố gắng đi bộ khi cơ thể đã mệt mỏi và có thể nghỉ ngơi bất cứ lúc nào mình muốn.
- Hỗ trợ tim mạch tốt nhất cho phụ nữ mang thai.
- Giúp hệ cơ bắp săn chắc, tử cung được co bóp nhanh và dễ dàng hơn, đốt cháy calo, kiểm soát tốt trọng lượng của bản thân, giảm nguy cơ táo bón.
- Giúp cơ thể khỏe mạnh và giảm nguy cơ đái tháo đường và tiền sản giật.
2. Chạy bộ nhẹ nhàng
- Tuân thủ nguyên tắc: tập nhẹ nhàng, vừa sức, tránh thở dốc, chọn đoạn đường bằng phẳng. Thông báo cho bác sĩ theo dõi thai kỳ biết về chế độ tập chạy của mình.
- Giảm thiểu xác suất bệnh tiểu đường thai kỳ, viêm tĩnh mạch chân, áp huyết cao và bệnh trĩ.
- Củng cố cơ cột sống giúp hỗ trợ duy trì tư thế cần thiết trong thời gian mang thai.
Chế độ luyện tập phù hợp giúp nâng cao sức khỏe và kiểm soát bệnh lý ĐTĐTK
3. Bơi lội
- Giảm chứng bệnh đau lưng, cơ bắp vận động, các mạch máu được nước massage, thúc đẩy máu lưu thông tốt cho mẹ và con, phòng ngừa táo bón, phù chân.
- Giúp phổi khỏe, hít sâu tốt, điều chỉnh vị trí thai nhi để sinh dễ dàng .
- Giúp tiêu hao năng lượng thừa, phòng tránh tiền sản giật và đái tháo đường.
- Tiếp xúc ánh nắng mặt trời, giúp sát khuẩn và cholesterol dưới da chuyển hóa thành vitamin D3 (vitamin giúp hấp thụ canxi, phốt pho tốt cho xương của thai nhi).
- Giảm đau đầu, giúp hệ thống thần kinh của bé phát triển khỏe mạnh.
4. Yoga
- Giúp luyện thở, cung cấp lượng oxy dồi dào và đào thải khí cacbonic.
- Giúp hệ xương khớp được dẻo dai, kiểm soát trọng lượng, giảm nguy cơ đái tháo đường.
- Giúp thư giãn, giải tỏa căng thẳng và mệt mỏi.
5. Khiêu vũ
- Giúp tránh stress, tinh thần vui vẻ và thoải mái.
- Giúp cơ thể nhẹ nhàng và uyển chuyển hơn, hạn chế nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường và cao huyết áp trong thai kỳ.
Nguồn: Khoa Dinh dưỡng và Tiết chế – Bệnh viện Từ Dũ
192 thoughts on “Thực đơn và chế độ luyện tập cho bà bầu bị đái tháo đường thai kỳ”
Kính thưa bác sĩ. E mang thai được 29 tuần, bé đc 1kg2 đi kiễm tra xét nghiệm đường kết quả đường huyết lúc đói 5.3, 10,8.6 kết luận tiểu đương, siêu âm bé k thấy 2 tin hoàn xuống biều, thai ngôi mông, đa ối. Xin bác sĩ tư vấn cho em vơi em lo lắng mấy hôm nay k ăn ngủ đc. Tư vấn em phải ăn uống ntn để bé phát triển bình thường và có cách nào để tin hoàn của bé xuống biều. Nếu sinh ra bé k có tinh hoàn thì phải làm sao bác sĩ. Giúp e với
Chào bạn Kim Cương,
Tiểu đường thai kỳ thường gây tình trạng nhiều ối. Lúc này, hai tinh hoàn chưa xuống cũng chưa cần quá lo lắng vì tinh hoàn có thể xuống trong những tháng sau. Nếu khi sinh, tinh hoàn chưa xuống thì sẽ có phẫu thuật hạ tinh hoàn lạc chỗ xuống bìu vào thời điểm thích hợp.
Việc quan trọng bây giờ là bạn cần được điều trị bệnh tiểu đường. Kiểm soát tốt đường huyết bằng cách thực hiện chế độ ăn lành mạnh cho người tiểu đường thai kỳ như: tránh xa các thực phẩm nhiều đường, nhiều mỡ, hạn chế tinh bột. Ăn thịt nạc, cá nạc, tăng cường hoa quả và rau xanh, chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ ăn trong ngày, không để bụng quá no hoặc quá đói… Đồng thời không quên bổ sung thêm thuốc bổ như PM Procare diamond mỗi ngày để cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Hàm lượng DHA, EPA trong thuốc cao còn giúp bạn kiểm soát đường huyết đáng kể.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Chào Bác Sĩ,
Em năm nay 31 tuổi, bị tiểu đường thai kỳ ( Phát hiện từ tuần 27 ), giờ em được 32 tuần nhưng em bé ( bé trai) chỉ có gần 1ky500, mẹ chỉ tăng được 4 ký ( tính từ lúc mang thia đến giờ), em được biết bị tiểu đường thai kỳ em bé to, mờ giờ em bé em quá nhỏ, em cũng điều chỉnh chế độ ăn uống nhưng tự test đường huyết khi đói lẫn sau 1 h, 2 h đều cao, em có phải tiêm ngay insulin không? ( mới siêu âm embe1 không có hì bất thường chỉ quá nhẹ ký), nếu tiêm thì ngày nào cũng tiêm hả Bác,em rất hoang mang và lo lắng, mong được sớm hồi âm từ bác sĩ.
Chào bạn Tuyết Nhung,
Tiểu đường thai kỳ có thể gây ra tình trạng thai to hoặc thai kém phát triển. Nếu không điều chỉnh được đường huyết bằng chế độ ăn mà mức đường huyết luôn tăng cao thì bạn sẽ được chỉ định tiêm Insulin để ổn định đường huyết. Tuy nhiên, cần tiêm hay chưa? tiêm với liều lượng ra sao? phụ thuộc vào kết quả thăm khám, xét nghiệm trực tiếp của bác sĩ. Vì vậy, bạn nên tới bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn cụ thể bạn nhé!
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe, mẹ tròn con vuông!
Chào b.si
E năm nay 31 tuổi đang mang thai 30 tuần. Hôm nay e đi làm XN dung nạp glucose có kq như sau:
Trước uống: 4.1
Sau uống 60p: 7.8
Sau uống 120: 8.4
Vậy b.s cho e hỏi e có bị ĐTĐTK ko ah?
Chào bạn Ngà,
Chẩn đoán xác định Đái tháo đường thai kỳ bằng nghiệm pháp dung nạp 75g glucose, làm vào buổi sáng sau khi sản phụ đã nhịn đói trên 9 giờ. Tiến hành đo đường huyết trước và sau 1 và 2h uống glucose. Chẩn đoán ĐTĐ nếu sản phụ có ít nhất 2/3 mẫu xét nghiệm lớn hơn 5,3 mmol/l (đói), 10,0 mmol/l (sau 1h) và 8,6 mmol/l (sau 2h). Như vậy, so sánh với kết quả xét nghiệm của bạn thì cả 3 chỉ số của bạn đều thấp hơn ngưỡng. Điều đó chứng tỏ bạn không bị đái tháo đường thai kỳ. Bạn yên tâm ăn uống bổ sung dưỡng chất để mẹ và con mạnh khỏe nhé!
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Em chào chuyên gia.
Em mang thai lần 3, hiện ở tuần 30, lúc 27 tuần làm nghiệm pháp đường huyết thì được chuẩn đoán là ĐTĐTK. Em đã tiêm isulin từ 30/10/2017 đến nay, mỗi ngày 3 mũi ( Novo Rapid: sáng 4 ml, trưa 3ml. Novo mix: 6 ml, sang tuần này điều chỉnh lên 7 ml). Mỗi tuần đi xét nghiệm tĩnh mạch ở viện 1 lần. Còn ở nhà mỗi ngày tự theo dõi đường huyết 6 lần bằng máy One touch Verio và tiêm 3 lần. Hiện tại cân nặng của em không tăng, em bé thì tăng ít ( tính từ 28/10): Tuần 1: 36g, tuần 2: 221g, tuần 3: 120g. Chuyên gia cho em hỏi tiêm nhiều Isulin thì có ảnh hưởng đến em bé không?
Chào bạn Lan Anh,
Insulin là hormon do tế bào đảo tụy tiết ra, có nhiệm vụ chuyển hóa carbohydrat, chuyển hóa mô mỡ thành năng lượng. Insulin là hormon duy nhất làm giảm được nồng độ glucose trong máu. Insulin dùng ở liều thích hợp không ảnh hưởng xấu tới thai kỳ, bạn có thể yên tâm thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Tình trạng đường huyết cao khi mang thai có thể gây ra các biến chứng: thai to, đa ối, dị tật, thai lưu… Chính vì vậy, khi đường huyết lên cao cần dùng Insulin để điều chỉnh. Ngoài việc tiêm Insulin, bạn cần có chế độ ăn hạn chế tinh bột và đường đơn, cũng như phải theo dõi đường huyết mỗi ngày. Thực đơn cần phải có đủ đạm(thịt, cá, trứng), nhiều rau xanh, trái cây, sữa không đường,… Chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, không nên để bụng quá no hoặc quá đói để giữ mức đường huyết ổn định.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe, mẹ tròn con vuông!
Chao bac si.e dang mang thai be thu 2 dc 19 tuan e di chjch ngua va xet ngiem tieu duong cua e luc vua an sang lo la 9.5 vay e co bi tieu duong k ah
Chào bạn Hằng,
Chẩn đoán xác định ĐTĐ thai kỳ bằng nghiệm pháp dung nạp 75g glucose, làm vào buổi sáng sau khi sản phụ đã nhịn đói trên 9 giờ. Tiến hành đo đường huyết trước và sau 1 và 2h uống glucose. Chẩn đoán ĐTĐ nếu sản phụ có ít nhất 2/3 mẫu xét nghiệm lớn hơn 5,3 mmol/l (đói), 10,0 mmol/l (sau 1h) và 8,6 mmol/l (sau 2h). Như vậy, chỉ với 1 giá trị đường huyết sau ăn sáng thì không xác định được. Nếu nghi ngờ thì bạn cần tới bác sĩ để được xét nghiệm lại bạn nhé!
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!