Tuyến giáp là một tuyết nhỏ nằm ở dưới thanh quản, khu vực cổ. Vai trò của tuyến giáp đối với cơ thể đã được chỉ rõ trong hoạt động bình thường của tuyến giáp. Tuyến giáp sản xuất hormone quan trọng là T3, T4 có vai trò thiết yếu đối với mọi hoạt động chuyển hóa của cơ thể.
Hoạt động của tuyến giáp
Hormon tuyến giáp sản xuất ra có hai loại được gọi là T3 (Triiodothyronine) và T4 (Tetraiodothyronine) dựa vào số phân tử Iod trong công thức cấu tạo. Nhìn vào đó chúng ta có thể thấy, Iod là thành tố không thể thiếu trong quá trình sản xuất hormone tuyến giáp.
Quá trình tổng hợp hormone tuyến giáp bắt đầu từ khi cơ thể được bổ sung thêm Iod (từ nguồn thức ăn, thuốc bổ sung…) qua chuyển hóa thành dạng Iodur, hấp thu vào ruột và vận chuyển vào trong tuyến giáp, rồi trở lại dạng Iod bình thường. Dưới tác dụng của hormone tuyến yên, tuyến giáp sản xuất hormone T4 và một lượng nhỏ T3. Hormon tuyến giáp T4 sau đó giải phóng 1 phân tử Iod chuyển thành dạng hoạt động là T3.
Trong quá trình lưu thông trong máu, hormone T3 và T4 được tồn tại ở hai dạng là dạng tự do và dạng gắn vào protein vận chuyển. Dạng T3, T4 tự do có tác dụng ức chế ngược lại hoạt động tuyến giáp. Do đó, để kiểm tra tình trạng hoạt động của tuyến giáp, người ta thường định lượng hormone T3, T4 dạng tự do.
Vai trò của hormone tuyến giáp với phát triển cơ thể
Năm vai trò chính của hormone tuyến giáp là
- Tăng cường quá trình trao đổi chất, kích thích sinh trưởng phát dục.
- Kích thích hoạt động của tim, tăng cường sự co bóp.
- Tác động chức năng hoạt động tuyến sinh dục và tuyến sữa.
- Điều hòa quá trình tạo nhiệt, làm tăng đường huyết.
- Kích thích sự phát triển và hoàn thiện hệ thần kinh ngay từ khi còn trong bào thai.
Bệnh lý tuyến giáp
Hai bệnh lý chính thường gặp liên quan tới tuyến giáp là Cường giáp và Suy giáp, có liên quan tới mức độ hoạt động của tuyến giáp.
Cường giáp
Nguyên nhân
– Rối loạn nội tiết: Bệnh Basedow: thường gặp ở phụ nữ từ 30 ->50 tuổi ( 80% )
– Sử dụng quá liều Iod: thường do bổ sung quá nhiều thuốc chứa iod trong quá trình trị bệnh.
Triệu chứng: Gầy mặc dù ăn nhiều, uống nhiều, huyết áp tăng, tay run, da ấm và ẩm, đổ nhiều mồ hôi. Mạc nhanh và tăng lưu lượng tim. Tuyến giáp phì đại, mắt lồi.
Hậu quả của Cường giáp với bà mẹ và thai nhi: Cường giáp khi mang thai sẽ ảnh hưởng tới cả bà mẹ và thai nhi.
- Ảnh hưởng tới bà mẹ: Sinh non, nguy cơ tiền sản giật, suy tim do tim hoạt động quá sức.
- Ảnh hưởng tới thai nhi: thai chết lưu, sẩy thai, thai chậm phát triển, dị tật bẩm sinh.
Cách khắc phục: ngưng sử dụng các loại thuốc chứa iod, điều trị đặc hiệu nhưng có thể gây nguy hiểm cho thai nhi do các thuốc điều trị dễ dàng vào nhau thai và sữa mẹ. Trong ba tháng giữa thai kỳ, bà bầu bị cường giáp có thể được phẫu thuật nhưng cần rất thận trọng và ngay cả khi điều trị thành công thì những đứa trẻ sinh ra vẫn có nguy cơ phát triển cường giáp khó hồi phục.
Suy giáp
Nguyên nhân: Bệnh tự miễn, người bệnh bị cắt bỏ tuyến giáp, thiếu iod, sử dụng thuốc kháng giáp trạng hoặc do sự thay đổi nội tiết tố.
Triệu chứng: Giảm nhu động ruột, nhịp tim, tuần hoàn, trầm cảm,
Hậu quả của Suy giáp đối với bà mẹ và thai nhi:
- Ảnh hưởng tới bà mẹ: thai phụ có thể bị tiền sản giật, bất thường bánh nhau, chảy máu nhiều sau sinh
- Ảnh hưởng tới thai nhi: trẻ sinh ra bị đần độn, kém phát triển về thể chất, trí tuệ, nhẹ cân.
Tuyến giáp của thai nhi chỉ bắt đầu hoạt động một phần từ tuần thứ 10->12 của thai kỳ do đó trong thai kỳ thứ nhất cho nên trong 3 tháng đầu tiên thai nhi phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn hormone tuyến giáp của mẹ. Do đó, khi người mẹ gặp trục trặc về tuyến giáp thì thai nhi cũng sẽ chịu những hậu quả từ những bất thường đó.
Với vai trò quan trọng của tuyến giáp và hormon tuyến giáp trong hệ thống chuyển hóa toàn cơ thể, sự hoạt động, hình thành, phát triển hệ thần kinh thì việc kiểm tra hormon tuyến giáp trong thời kỳ mang thai là rất cần thiết nhằm phát hiện sớm các vấn đề người mẹ gặp phải và xử lý kịp thời.
Hoài Phương
52 thoughts on “Vai trò của tuyến giáp và bệnh lý thường gặp”
Em xin chào bác sỹ :
hiện nay cháu nhà em được 7 tháng tuổi cháu đang bị một khối lang nước nằm trong não ở vị trí sau tuyến yên . Hôm 22/9/2017 gia đình em có nên bệnh viện nhi trung ương hà nội khám thì kết quả là lang nước đang phát triển và đã chèn nhẹ vào tuyến giáp. bác sỹ bệnh viện có hẹn là ngày 28/9/2017 lên để xem hội chuẩn gia đình em đang rất lo lắng không biết thế nào vì theo bác sỹ khả năng phẫu thuật cũng rất khó vì vị trí lang nước lằm ở dưới tuyến yên nên khó phẫu thuật nay em xin nhờ chương trình tư vấn giúp em xem có biện pháp gì khả quan hơn không.
Em xin cảm ơn bác sỹ nhiều
Chào bạn Việt,
Chúng tôi xin chia sẻ với những lo lắng mà bạn và gia đình đang trải qua. Vói trường hợp của em bé như vậy, cần được sự thăm khám kỹ lưỡng của các chuyên gia. Bệnh viên nhi trung ương là bệnh viện đầu nghành với nhiều giáo sư, bác sĩ giỏi. Ban hãy yên tâm và tin tưởng vào bác sĩ. Dựa vào kết quả thăm khám và xét nghiệm, bác sĩ sẽ có phương hướng can thiệp phù hợp và tốt nhất cho em bé.
Chúc bé mau khỏe!
Cách đây 3 năm e đi kiểm tra tình cờ phát hiện bị cường giáp, có u ở thùy phải nhưng nhỏ. Biểu hiện không tăng cân, ăn nhiều, nóng người, hồi hộp, ra mồ hôi và run tay, tê chân khi ngồi xổm. Đến nay thì u thùy phải là 10×6 mm. Em nhờ chuyên gia tư vấn giúp e liêu pháp điều trị tốt nhất và có phải mổ không ạ. Em uống ích giáp vương 3 tháng vẫn không thấy gì.
Chào bạn Chúc,
Để có liệu trình điều trị tốt nhất cần dựa vào kết quả khám trực tiếp, xét nghiệm chức năng tuyến giáp cụ thể. Bạn nên tới bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị phù hợp. Ích giáp vương chỉ là thực phẩm chức năng, hỗ trợ điều trị chứ không phải là thuốc điều trị tuyến giáp. Bạn cần phân biệt kỹ.
Chúc bạn mạnh khỏe!
Em đi kiểm tra tổng thể ở viện Đại Học Y Hà Nội siêu âm bác sỹ bảo có nhân ở Tuyến Giáp cho chọc sinh thiết thì phát hiện một bên không có tế bào ác tính một bê nghi là Carcinôm tuyến giáp dạng nhú. Bác sĩ chỉ định mổ . Bác sĩ cho em hỏi là nếu em không mổ thì sẽ bị làm sao ạ. Và nếu mổ thì quy trình điều trị của em như thế nào.
Chào bạn Hoàn,
Carcinôm tuyến giáp dạng nhú thường gặp nhất, chiếm 80% các trường hợp ung thư tuyến giáp. Với ung thư tuyến giáp dạng này thì phẫu thuật tuyến giáp là biện pháp thường được thực hiện nhiều nhất để ngăn ngừa ung thư di căn. Tùy thuộc vào tình hình cụ thể khi thăm khám mà bác sĩ có liệu trình điều trị phù hợp và tốt nhất cho bạn. Bạn nên tin tưởng và làm theo chỉ định của bác sĩ bạn nhé!
Chúc bạn mạnh khỏe!
Cháu năm nay 18 tuổi(nữ), hồi l9 cổ cháu sưng to đi khám bs kết luận là bị bướu cổ, cháu đã uống thuốc theo sự kê đơn của bs trong khoảng 1 năm, rồi dừng k uống nữa, rồi hơn 1 năm sau cháu đi khám lại thì kích thước bướu các thùy to hơn, bs cx kê đơn thuốc cháu chỉ uống khoảng vài tuần rồi tự ý dừng k uống cho tới bây giờ. Hiện tại, thì cơ thể cháu yếu hơn trước: tóc khô, gãy rụng nhiều , da vàng, xanh xao, gân tay chân nổi rõ lên, tim đập chậm, đi bộ một đoạn đường ngắn đã thấy khó thở, mệt, đau ức, cổ to bành ra hơn,khản tiếng,nhiều khi ăn thức ăn sau 3s mới tiêu hoá qua cổ họngthường cảm thấy mệt mỏi, chán ăn,không muốn ăn, sợ lạnh, hay tụt huyết áp, khi ngủ dậy thường mệt chóng mặt k muốn dậy. Theo bs bệnh của cháu k chữa có làm sao k, có ảnh hưởng tới sự phát triển và tình hình sk,cuộc sống sau này k? Nếu mổ có thể giảm thiểu đc j k ạ. Mong bs tư vấn sớm nhất cho cháu. Cảm ơn bs
Chào bạn Tố Uyên,
Như bạn đã thấy, do không uống thuốc đủ liều, chữa trị chưa triệt để nên bệnh của bạn có dấu hiệu nặng hơn. Mới chỉ một thời gian thôi bạn đã thấy sức khỏe giảm sút đi nhiều, các sinh hoạt bình thường cũng trở lên khó khăn. Nếu không điều trị thì một thời gian sau hậu quả thế nào chắc bạn có thể tưởng tượng ra. Chính vì vậy, bạn hãy đến thăm khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Dựa vào tình hình thực tế khi thăm khám bác sĩ sẽ có hướng điều trị phù hợp cho bạn. Và cần tuân thủ theo đúng chỉ định, không được tự ý thay đổi thuốc hay bỏ thuốc giữa chừng.
Chúc bạn mạnh khỏe!
Em nu 26 tuoi bi suy giap dag dung levothyroxin 100mcg/ngay.hien tai chuc nang giap cua e dang binh giap bac si cho ngung thuoc.nhung e thuong xuyen noi may day o hai cang chan va dui,tinh trang nay keo dai hon mot nam nay nhung ko do.xin cho e hoi may day co lien quan den benh suy giap cua em ko, nguyen nhan cua may day nay la gi?
Chào bạn Nghĩa,
Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng mày đay có thể kể đến như: do dị ứng với ăn thức ăn lạ, do uống thuốc, do dị ứng thời tiết, do môi trường sống bị ô nhiễm,… và cũng có nguyên nhân do chức năng tuyến giáp suy yếu dẫn tới hiện tượng mày đay. Vì vậy, để xác định rõ nguyên nhân thì bạn có thể thực hiện phương pháp loại trừ hoặc tới bác sĩ thăm khám để được tư vấn phù hợp bạn nhé!
Chúc bạn mạnh khỏe!