Sau khi trứng gặp tinh trùng tạo thành hợp tử và di chuyển ra làm tổ tại tử cung, sự sống bắt đầu với những thay đổi từ một số tế bào ban đầu tạo thành một cơ thể hoàn chỉnh. Bài viết sau đây về Sự phát triển của bào thai trong giai đoạn sớm khi mang bầu sẽ giúp các bậc phụ huynh hình dung được những hình ảnh cơ bản về một bào thai phát triển bình thường, cân nặng, chiều dài đầu mông, cách tính tuổi thai….
Sự rụng trứng, sự thụ tinh và sự làm tổ
Quá trình phát triển từ lúc thụ thai cho tới 9 ngày sau đó
Định nghĩa
- Tuổi thai: thời gian mang thai từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối (LMP), ngày kinh cuối này xảy ra trước thời điểm rụng trứng và thụ tinh khoảng 2 tuần.
- Từ khi thụ tinh đến lúc thai 10 tuần (8 tuần sau khi thụ thai), bào thai được gọi là phôi, từ sau 10 tuần thì được gọi là thai.
Phát triển nang noãn và rụng trứng
- Tế bào mầm nguyên thủy có mặt trong phôi thai (nữ) vào cuối tuần thứ ba. Số lượng tế bào mầm trong buồn trứng của thai đạt đỉnh khoảng 7 triệu vào tháng thứ 5. Sau đó, một số tế bào này bị thoái hóa, chỉ 2 triệu nang noãn nguyên thủy còn lại trong buồn trứng lúc mới sinh và còn khoản 300,000-400,000 nang noãn trong buồn trứng trước dậy thì.
- Nang nguyên thủy có bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội (46,XX), bị dừng lại trong kỳ đầu của giảm phân I. Trong giai đoạn nang noãn, một số tế bào trứng trưởng thành dưới ảnh hưởng của FSH (follicle-timulating hormone), hoàn tất giảm phân I. Điều này dẫn đến sự hình thành nang noãn thứ cấp với một bộ nhiễm sắc thể đơn bội (23, X) và tống xuất thể cực I. Nang trưởng thành là nang de graaf (được mô tả bởi De Graaf năm 1677). Nang thứ cấp đi vào quá trình giảm phân II nhưng dừng lại ở kỳ giữa. Quá trình lựa chọn một nang vượt trội duy nhất xảy ra tại thời điểm này.
- Đỉnh LH (Luteinizing hormone) gây ra hiện tượng phóng noãn vào ổ bụng.
Sự thụ tinh
- Thụ tinh giữa một trứng trưởng thành và một tinh trùng duy nhất (23,X hoặc 23,Y) xảy ra trong vòi trứng trong vòng vài giờ đầu tiên sau khi rụng trứng. Thành phần di truyền của tinh trùng xác định giới tính của thai.
- Thụ tinh thúc đẩy nang noãn thứ cấp hoàn thành giảm phân II. Các giao tử (đơn bội) kết hợp tạo thành hợp tử, có bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội (46,XX hoặc 46,XY).
Sự phát triển của phôi trước khi làm tổ
- Quá trình nguyên phân của hợp tử (được gọi là phân đoạn hoặc phân cắt) tạo các tế bào gọi là phôi bào. Sự phân chia lần đầu tạo hai tế bào, tiếp theo là bốn tế bào và tám tế bào. Quá trình phân chia vẫn tiếp tục trong khi phôi còn di chuyển trong vòi trứng. Các phôi bào tiếp tục phân chia, tạo thành một khối tế bào hình cầu gọi là phôi dâu.
- Phôi dâu đi vào buồng tử cung khoảng 3-4 ngày sau khi thụ tinh. Chất lỏng tích tụ giữa các phôi bào tạo ra một khoang chứa đầy dịch, phôi dâu trwor thành phôi nang.
- Một số ít tế bào (khối tế bào bên trong) tập trung tại một cực của túi phôi. Những tế bào này sẽ tạo thành phôi thai. Các tế bào bên ngoài ngoại bì phôi trở thành nguyên bào nuôi (nhau thai).
Sự làm tổ
- Sự làm tổ thường xảy ra ở phần trên của tử cung và thường truên thành sau tử cung.
- Trước khi làm tổ, các tế bào xung quanh túi phôi (còn gọi là màng trong suốt) biến mất và túi phôi dính vào nội mạc tử cung. Quá trình này được gọi là sự ghép vào.
- Túi phôi sau đó tiến hành xâm nhập vào nội mạc tử cung. Sự làm tổ thường kết thúc vào ngày 24-25 của thai kỳ (10-11 ngày sau thụ thai).
Phôi giai đoạn sớm và sự phát triển của thai nhi
Sự phát triển của phôi sau khi làm tổ
- Đến ngày 24-26 của thai kỳ, đĩa phôi có 2 lá, bao gồm ngoại bì phôi và nội bì phôi.
- Sự tăng sinh tế bào tại đĩa phôi tạo một đường giữa phôi được gọi là đường nguyên thủy. Các tế bào sau đó lan rộng ra hai bên từ đường nguyên thủy giữa nội bì và ngoại bì để hình thành trung bì. Kết quả tạo một đĩa phôi có ba lá.
- Ba lớp mầm phát triển thành tất cả các cơ quan của thai. Hệ thống thần kinh và lớp bieru bì cùng với thành phần phụ của nó (lỗ chân lông, tóc) có nguồn gốc từ ngoại bì. Đường tiêu hóa và các tuyến tiêu hóa (tuyến tụy, gan), tuyến giáp phát sinh từ nội bì. Bộ xương, lớp hạ bì, cơ và mạch máu và cơ quan niệu dục có nguồn gốc từ trung bì.
Phát triển bào thai giai đoạn sớm
Giai đoạn phôi kết thúc sau khi tuổi thai được 10 tuần (8 tuần sau thụ thai). Chiều dài đầu-mông (CRL) thời điểm này là 4mm. Giai đoạn thai được đặc trưng bởi sụ phát triển và trưởng thành các cấu trúc hình thành trong giai đoạn phôi.
Quá trình phát triển của thai nhi từ sau khi thụ tinh tới khi sinh
Theo Sổ tay sản phụ khoa Hoa Kỳ
43 thoughts on “Sự phát triển của bào thai trong giai đoạn sớm”
Chào bác sỹ. E có trường hợp cần sự tư vấn như sau ạ. Chị e mang thai đc 9 tuần. Tuy nhiên, 3.5 tuần trước chị có sửa dụng kháng sinh và thuốc đặt âm đạo điều trị viêm âm đạo( ks metronidazol và posco- e k xdinh rõ vì chữ hơi khó đọc có thể là ciproploxacin,) giờ chị e đang rất hoang mang xem e bé có vấn đề gì không?
Như thế thời gian sd thuốc có vào thời gian biệt hóa các cơ quan k ạ?
E đọc 1 số tài liệu nói metro k có nghiên cứu cho thấy gây quái thai n thực sự là rất lo ạ.
Chị em muốn đi ktra tuy nhiên ktra vào thời điểm nào là chính xác và tổng quát nhất ạ.
Em xin chân thành cám ơn ạ.
Chào bạn Hằng,
Theo thông tin bạn cung cấp thì thời gian chị bạn dùng thuốc rơi vào thời kỳ bắt đầu biệt hóa các cơ quan. Tuy nhiên, hai thuốc chị bạn đã dùng đều chưa có thông báo về việc gây quái thai khi dùng thuốc trong thai kỳ. Vì vậy bạn bạn không cần quá lo lắng nhé! Để xác định rõ, chị bạn cần theo dõi sát thai kỳ qua các lần thăm khám thai tiếp theo. Có thể thực hiện sàng lọc trước sinh ở tuần 11-13, bắt đầu bằng việc đo độ mờ da gáy, làm double test; sau đó làm triple test ở tuần 15-18, chọc dò ối nếu cần ở tuần 17 trở lên bạn nhé!
Khi mang thai, nhu cầu dưỡng chất tăng cao khiến chế độ ăn hàng ngày khó có thể cung cấp đủ. Do đó phụ nữ có thai được khuyên dùng thêm viên bổ tổng hợp như PM Procare hay PM Procare diamond mỗi ngày giúp tăng sức đề kháng cho mẹ khỏe mạnh và cung cấp đủ dưỡng chất với liều lượng phù hợp cho thai nhi phát triển tối ưu. Mỗi ngày chỉ cần uống 01 viên sau bữa ăn là đủ.
Chúc bạn và gia đình mạnh khỏe!
hi procare.
vợ mình có thai được 5 tuần. mình đang cho vợ dùng thuốc procare.. cho mình hỏi ngoài dùng procare mình cần bổ sung thêm thuốc gì nữa không. mình cảm ơn.
Chào bạn Bảo,
PM Procare là viên bổ sung đa vi chất tổng hợp cung cấp 18 dưỡng chất cần thiết nhằm đáp ứng vừa đủ nhu cầu tăng lên ở phụ nữ có thai. Nếu bạn có một thai kỳ bình thường với chế độ ăn tương đối đầy đủ khoảng 1-2 lạng thịt cá/ngày cùng rau quả các loại thì bạn chỉ cần bổ sung mỗi ngày 01 viên PM Procare sau bữa ăn là đủ. Nếu bạn có chế độ ăn không được tốt hoặc kém hấp thu, bạn mang thai ngoài độ tuổi sinh đẻ, mang thai đôi, tiền sử xảy thai,… thì PM Procare diamond với hàm lượng các chất cơ bản được tăng cường sẽ là lựa chọn phù hợp với bạn. Với 01 viên sau bữa ăn mỗi ngày bạn không cần phải bổ sung thêm gì khác, Procare cung cấp các dưỡng chất cần thiết như:
– DHA/EPA cần thiết cho sự phát triển não bộ, thị giác, hệ miễn dịch của trẻ; phòng ngừa các biến chứng trong thai kỳ: sảy thai, sinh non, cao huyết áp, tiền sản giất, đái tháo đường thai kỳ,… Thành phần dầu cá tự nhiên dạng Triglycerid với tỷ lệ DHA/EPA ~ 4/1 là tỷ lệ vận chuyển tối ưu qua nhau thai và phát huy tác dụng tốt nhất.
– Acid folic ngăn ngừa khuyết tật ống thần kinh, cần thiết cho quá trình tạo máu và phân chia tế bào
– Sắt giúp tạo máu, phòng xảy thai, sinh non, suy dinh dưỡng bào thai,…
– I-ốt giúp phát triển não bộ, tuyến giáp của trẻ, ngăn ngừa các rối loạn do thiếu I-ốt: chứng đần độn, chậm phát triển,…
– Các vitamin A,B,C,D,E và khoáng chất khác.
Cũng như đa số các viên bổ tổng hợp, để các thành phần trong thuốc được hấp thu tốt nhất thì hàm lượng canxi trong viên Procare không cao. Nhu cầu canxi cho phụ nữ có thai từ 1000-1500mg canxi/ngày. Canxi có rất nhiều trong thực phẩm: sữa, tôm, cua, cá,… Bạn nên tăng cường bổ sung qua thức ăn, đây là nguồn cung cấp canxi an toàn và hiệu quả nhất. Từ tháng thứ 5, nhu cầu canxi để phát triển hệ xương răng của thai nhi tăng lên, chế độ ăn hàng ngày khó có thể cung cấp đủ. Khi đó bạn cần bổ sung thêm canxi từ thuốc như: calcium corbiere, nexGcal, canxi sandoz,… Lưu ý thời điểm uống canxi cần cách xa thời điểm uống Procare ít nhất 2h và mỗi lần không bổ sung quá 500mg, vì cơ thể chúng ta chỉ hấp thu tối đa được như vậy mà thôi.
Chúc bạn và gia đình mạnh khỏe!
E bị trễ kinh 5 ngày, đi siêu âm bác sỹ kết luận có 1 túi thai trong lòng tử cung và bị tụ máu ngoài túi thai dày 5mm. Bác sỹ cho thuốc về uống và đặt hẹn 2 tuần sau quay lại. Bác sỹ cho e hỏi e có khả năng giữ thai ko ak? va bị tụ máu như vậy có nhiều ko?
Chào bạn Dung,
Hiện tượng tụ máu ngoài túi thai là yếu tố để chuẩn đoán dọa sảy thai. Hiện còn quá sớm để có kết luận chính xác về điều gì. Tuy nhiên, bạn không nên quá lo lắng mà cần nghỉ ngơi và thực hiện dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Hạn chế đi lại, ăn uống bổ sung dưỡng chất đầy đủ qua bữa ăn hàng ngày và qua viên bổ tổng hợp như PM Procare hay PM procare diamond sẽ giúp giữ thai tốt hơn.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Bác sĩ cho em hỏi buồng tử cung có túi thai tương đương 5tuần 5ngày, có phôi thai, không quan sát thấy túi noãn hoàng, tim thai 108lần/phút. Bác sĩ cho em hỏi ko quan sát thấy túi noãn hoàng có vấn đề gì không ạ? Bác sĩ tư vấn giúp em với ạ, em đang rất lo lắng ạ.
Chào bạn Hoa,
Túi noãn hoàng là cấu trúc đầu tiên của thai nhi để chuẩn bị cho quá trình hình thành phôi thai. Túi noãn hoàng cung cấp dinh dưỡng cho phôi thai trong thời kỳ đầu phát triển khi mà nhau thai chưa hoạt động. Túi noãn hoàng thường nhìn thấy qua diêu âm từ tuần thứ 5 trở đi. Ở động vật có vú, chức năng nuôi dưỡng thai nhi sẽ do nhau thai đảm nhiệm. Do đó, noãn hoàng chỉ tồn tại trong thời gian đầu đóng vai trò tạo huyết và phát triển mạch, sau đó thì nó dần tiêu biến đi khi nhau thai đã đảm đương được vai trò của mình.
Như vậy, túi noãn hoàng là một bộ phận rất quan trọng đối với sự phát triển của phôi thai giai đoạn đầu. Đây là nguồn dinh dưỡng nuôi thai phát triển. Nếu không có túi noãn hoàng, phôi thai có thể ngừng phát triển. Tuy nhiên, thông thường có túi noãn hoàng mới có phôi thai và tim thai. Có thể do lúc này, túi ối hình thành và phát triển khiến túi noãn hoàng bị chèn ép và chỉ còn thông với ruột bởi một ống hẹp gọi là cuống noãn hoàng nên bác sĩ siêu âm khó thấy. Bạn không cần lo lắng quá mà ảnh hưởng tới thai nhi. quan trọng là lúc này bạn cần ăn uống, nghỉ ngơi điều độ. Thực hiện thăm khám theo định kỳ. Tăng cường bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng từ thức ăn và viên uống bổ sung như PM Procare hay PM Procare diamond cho mẹ khỏe và thai nhi phát triển tối ưu.
Chúc bạn một thai kỳ mạnh khỏe!
Dạ vâng e cảm ơn bác sĩ ạ
thưa chuyên gia cho e hỏi thai bao nhiêu tuần thì có phôi và bao nhiêu tuần thì có tim thai ạ? thai 6 tuần thì có kích thước bao nhiêu mm thưa chuyên gia?
Chào bạn,
Phôi thai được hình thành ngay từ tuần thứ 5 của thai kỳ. Nhưng thông thường bạn có thể nghe thấy tim thai và nhìn rõ phôi khi thai ở tuần thứ 7 trở đi bạn nhé!
Ở thời điểm 6 tuần, thai có kích thước khoảng 5-6mm, tương đương với kích thước của 1 hạt đậu.
Bạn tham khảo thêm tại: Thai nhi tuần thứ 6
Chúc bạn và gia đình mạnh khỏe!